Waar de één een kantoorpand met veel ramen ziet, ziet PHYSEE een uitdaging. Het glas van gebouwen kan worden gebruikt om gebouwen energieneutraler te maken. Door er zonnecellen en een coating aan toe te voegen. “Het product dat we nu op de markt hebben is ‘power windows’ en daarin hebben wij in de randen van het glas zonnecellen geplaatst. Die zitten onder een speciale hoek, maximaal georiënteerd ten opzichte van de zon en zetten daar licht om in elektriciteit. We zijn ook bezig met het ontwikkelen van een tweede product: een coating”, aldus Ferdinand Grapperhaus, CEO en co-founder van PHYSEE.

Klinkt misschien logisch, maar is in praktijk knap ingewikkeld.  Ook al ziet iedereen dat een energietransitie onvermijdelijk is, concrete veranderingen worden nog niet overal omarmd.  “Innoveren in de bouw gaat echt stap voor stap, als het al gaat. Wij zijn bezig in de glasindustrie met de juiste partijen op een heel kapitaal-intensieve manier nieuwe producten te ontwikkelen en tegelijkertijd moet je duurzame industrie introduceren. Dat begint wel steeds meer in trek te raken, maar dat betekent niet dat iedereen daar al van overtuigd is.”

“Niet de hoeveelheid, maar de plek waar je stroom opwerkt is belangrijk ”

PHYSEE stelt hoge eisen aan de te ontwikkelen producten: compromissen met betrekking tot het design zijn op voorhand al uitgesloten. ” Ik denk dat er wereldwijd best wel een aantal partijen is die snappen dat het zonde is om glas te plaatsen en niks te doen met het zonlicht wat daarop valt. Dus die zoeken allemaal naar manieren om daar iets mee te doen. Wij doen het echt zonder enig compromis aan het design: geen verkleuring in het glas, geen gekke draadjes, geen organische materialen die na verloop van tijd veranderen.” Geen compromissen geldt ook voor de bouw. “Het kan op dezelfde manier geïnstalleerd worden als ander glas. Het is ook even dik, dus het kan in een gewoon kozijn. Wij geloven in duurzame innovatie zonder compromis, dus het glas moet net zo transparant zijn, net zo dik, net zo makkelijk te installeren, datzelfde geldt ook voor de coating.”

Het glas levert 10 watt per vierkante meter op. Niet heel veel dus. Grapperhaus denkt dat het wel meevalt: “Wat ik belangrijk vind om te benadrukken: het gaat niet om de hoeveelheid stroom die je opwekt, het gaat om de locatie waar je stroom opwekt. Als jij in je gevel direct groene energie opwekt en die daar ook direct kunt gebruiken dan heeft dat allerlei voordelen.” De stoom die wordt opgewekt is gelijkstroom. “Alle apparaten die wij gebruiken draaien op gelijkstroom. Ons huidige stroomnetwerk levert wisselstroom, dat moeten we altijd omzetten wanneer we dat willen gebruiken. Dat levert heel veel verliezen op. Omdat we met zonnepanelen gelijkstroom gaan opwekken, en dat ook gaan doen met power windows en smart windows kun je intern gedecentraliseerde stroom netwerken gaan aansluiten. Als je ervoor zorgt dat die genoeg stroom binnen krijgen van een warmte koude bron, van ramen en van zonnepanelen op het dak dan zijn we echt hele goede stappen aan het zetten om van gebouwen echte power plants te maken.”

“Veranderen dankzij een combinatie van besef, samenwerking en durf ”

Inmiddels heeft PHYSEE partijen gevonden die het gals ook daadwerkelijk gaat plaatsen. “Samen met VORM en BPD gaan we twee hele grote appartementsgebouwen opleveren in 2019 waar we voor de ene partij 1800 vierkante meter gaan installeren  en voor de ander 1600 vierkante meter. Dus daar krijgen mensen die daar wonen straks toegang tot stoomopwekking via glas maar ook tot tot zonwering die beter op hun wensen en eisen is ingesteld.”

Want naast zonnecellen is het ook mogelijk om sensoren aan het glas toe te voegen. “We plaatsen sensoren in het glas waarmee we data meten. Dat zijn omgevingsdata als temperatuur, luchtvochtigheid, licht en luchtkwaliteit. Allemaal dingen die wij kunnen gebruiken om vervolgens een gebouw beter gekoeld, verwarmd en verlicht te laten worden. Maar ook op het moment dat de lucht van slechtere kwaliteit wordt je raam automatisch een ventilatievenster open doet en zo zorgt voor goede luchtcirculatie.”

Er is dus inmidels al veel mogelijk en steeds meer partijen zien de voordelen, maar volgens Grapperhaus zijn we er nog lang niet. “Wanneer je mijn Linkedin of Facebook tijdlijn zou bekijken dan zou je denken: de wereld is ongelooflijk snel naar een soort duurzame planeet aan het ontwikkelen, maar als je de cijfers bekijkt dan zitten we nog steeds op minder dan 5% duurzame energieopwekking in Nederland. Het is een combinatie van besef, samenwerking en durf  wil je dat veranderen. Dat zie je eigenlijk overal. De Dutch Green Building Council is heel goed bezig om de hele sector mee te krijgen, maar toch is iedereen nog steeds voornamelijk met z’n eigen project bezig. Er is één tender, die moet je winnen en je moet er weer uit zien te halen wat je erin steekt. Dus samenwerking is belangrijk als je wilt dat dit soort dingen sneller gaan.”

Aan PHYSEE zal het in ieder geval niet liggen. Zij omarmen de vernieuwing. “We kijken op een natuurkundige manier naar de wereld om ons heen en alles wat hieruit voort komt. We focussen nu op gebouwen om die energieneutraal te maken, maar als het aan ons ligt gaat straks elk stukje transparant materiaal stroom opwekken. Of het nou in een trein zit of in een auto of in een vliegtuig, alles wat transparant is kan stroom gaan opwekken, maar daarvoor moeten we wel de juiste stappen gaan zetten, geduld hebben en door blijven innoveren.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.