Nederland heeft het vertrouwen in de journalistiek verloren. Voormalig hoofdredacteur van de NOS Hans Laroes schreef dit boek om aandacht te vragen voor deze journalistieke stand van zaken. En in de laatste Top Names van dit jaar gaat hij met Erwin Blom en Roeland Stekelenburg in gesprek over nieuws die onderdeel is van conversaties, het openen van de journalistieke blackbox en de blijvende maatschappelijke waarde van journalistieke producten.

“Nieuws is onderdeel van conversaties geworden”

De digitalisering heeft een grote, blijvende invloed op de journalistiek. Vooral sociale netwerken zijn revolutionair, vindt Laroes: “Door Twitter is de hoeveelheid bronnen die je als journalist tot je beschikking hebt enorm toegenomen. Overal in je publiek zitten nu mensen die informatie hebben waar je iets mee kunt, mensen die met je willen praten en die samen met jou aan je verhaal willen werken.” Die continue dialoog heeft tot gevolg dat een journalistiek product geen eindproduct meer is, maar slechts een onderdeel van conversaties.

“Journalisten kunnen verloren vertrouwen terugwinnen door hun blackbox open te breken”

De journalistiek heeft door digitalisering echter ook monopolies verloren, zoals dat op brekend nieuws en op het maken van nieuws. Het vertrouwen in de journalistiek is daardoor afgenomen. Maar volgens Laroes is dat omkeerbaar: “Journalisten kunnen hun waardering terugwinnen door hun publiek een inkijkje te geven in hun journalistieke processen. Door te vertellen waarom ze het ene verhaal wel en het andere niet gemaakt hebben, welke bronnen ze waarom aangesproken hebben en welke overwegingen meegespeeld hebben bij het maken van een product.”

Open te zijn dus. Te communiceren met hun publiek. Die transparantie is volgens Laroes minstens zo belangrijk geworden als je journalistieke product.

“Journalisten blijven waardevol, als ze maar niet voor Twitter gaan spelen”

Laroes twijfelt geen moment aan de behoefte aan journalisten in gedigitaliseerde tijden: “We blijven journalistiek nodig hebben! Boodschappen die politici bijvoorbeeld op ons afvuren hebben tot doel een bepaald beeld tot stand te brengen. Hoe ze dat doen weet het publiek niet, maar journalisten prikken er moeiteloos doorheen. Zij weten hoe persberichten geschreven worden, ze onderzoeken, verklaren, leggen uit, geven context en verbinden dat aan hun geheugen.”

En dat blijft waardevol. Mits journalisten zich blijven onderscheiden van digitale nieuwsbronnen en niet de normen van Twitter overnemen: “Dat is nergens voor nodig, en dat verwacht het publiek ook helemaal niet”, aldus Laroes.

(Een verslag van Anke Hans)

Bekijk boven de samenvatting van vijf minuten (door Thierry van Remortel) en onder de complete aflevering.