Maurice de Hond is glashelder: hij gaat niet stemmen op 15 maart. En daar heeft hij naar eigen zeggen goede redenen voor. De manier waarop we vandaag de dag onze democratie georganiseerd hebben, stamt uit de 19e eeuw en is niet langer houdbaar. Door wel te gaan stemmen houd je de illusie in stand. Nieuwe technologie maakt een nieuw systeem mogelijk.

“Het grote probleem met het stelsel is dat je als kiezer bijna niks te vertellen hebt. Eens in de 4 jaar mag je je stem uitbrengen en vervolgens gaat Den Haag aan de gang, vormt een regering en beslist wie de premier wordt. Alles wat ze in vier jaar beslissen, beslissen ze met elkaar terwijl ze zeggen: dat hebben we gedaan met het mandaat van de kiezer. Dat klopt in principe, maar is niet langer houdbaar in de 21ste eeuw.” De Hond maakt bezwaar tegen de top/down structuur, de beperkte invloed van de kiezer en het feit dat ergens ver weg in Den Haag over dingen dichtbij burgers wordt besloten.

“Dingen die dicht bij de burger liggen moet je aan de burger zelf overlaten ”

De Hond wil dat burgers de mogelijkheid krijgen om onderling zelf te beslissen over alles wat in hun directe omgeving plaats vindt. “Dingen die dicht bij de burger liggen moet je aan de burger zelf overlaten. En het politieke systeem zal zich ook veel meer moeten richten op het gebruiken van de knowhow en kennis en betrokkenheid van kiezers.” Klinkt eenvoudig, maar hoe gaat de praktijk er straks uit zien? De kiezer kiest het bestuur én de controle op het bestuur. “Op het moment dat er een voorstel komt van de ene partij dat niet wordt goedgekeurd door de andere partij dan zit je met 2 partijen die een mandaat hebben gekregen van de kiezer en dan is dat het moment waarop een regering over de kamer heen kan en het voor kan leggen aan het volk.  Je moet dan alleen kijken of er genoeg mensen voor zijn om de kamer als het ware te overrulen. ”

In de praktijk zullen burgers niet wekelijks hun invloed hoeven te laten gelden. Er zal in de politiek veel meer rekening gehouden gaan worden met wat er onder de burgers leeft. “Want de regering weet: als er geen meerderheid is onder de bevolking en de Kamer neemt het toch niet aan, dan heb ik er niks aan. Dus het draait om het verkrijgen van draagvlak onder de bevolking. En last but not least: alles wat dicht bij mensen zelf  speelt, moet niet landelijk of op Europees niveau geregeld worden, maar moet op wijk- of buurtniveau geregeld worden.” Neem als voorbeeld het grasveld voor de deur van De Hond. “We zijn met 5 huizen. Elke zes weken wordt het gras gemaaid.  Waarom zegt de gemeente niet: de bomen moeten blijven staan, maar wat je verder met dat gebied doet dat bepaal je zelf. Daarmee creëer je veel meer saamhorigheid binnen zo’n buurt. Het enige moment waarop ik nu met mijn buren praat is als we pakketjes bij elkaar komen halen, maar ik vind het veel leuker als ik met mijn buren spreek: hoe gaan we dat grasveld nou doen.”

“Het politieke stelsel is helemaal vastgedraaid”

De noodzaak voor verandering wordt steeds meer voelbaar. “Je ziet de grote instituten nog wel min of meer overeind staan, maar de peilers daaronder zijn in de virtuele wereld al weggeslagen. Het is eigenlijk steeds wachten op een aardbeving en dan stort zo’n institutie in. Ik heb sterk het gevoel dat dat momenteel aan de gang is met ons democratisch stelsel in de hele wereld” Zo zal het na de verkiezingen erg lastig worden om een regering te vormen. “Er moeten 4 of 5 of 6 partijen met elkaar gaan overleggen om een regering te vormen. We komen in een fase komen waarin je flexibel en snel moet kunnen handelen en de de politiek komt helemaal vast zitten. Dan heb ik het nog niet eens over de Europese eenheid die daar nog boven hangt en dat ook nog voor een deel bestuurt. Het politieke stelsel is helemaal vastgedraaid.”

De Hond wil zo snel mogelijk af van het partijenstelsel zoals we dat nu kennen. “Nederland heeft een coalitiestelsel en geen kiesdrempel, daardoor krijg je hier die steeds groter wordende fragmentatie. Vroeger kon een grote partij op 35 tot 40% van de stemmen rekenen, dat is nu zo’n 20%. Dus je ziet dat dat hele partijenstelsel niet meer werkt, maar de laatste die tot die conclusie komen zijn de partijen zelf. Want die ontlenen nog steeds hun positie en macht aan dit stelsel.” Verandering moet dus van buitenaf komen. Van de burgers.  “Je ziet het systeem in slow motion onderuit gaan. Ik verwacht een periode van onrust en chaos, maar ik denk dat we toegaan naar dat je verantwoordelijkheid krijgt voor de dingen die dicht bij jezelf liggen. Dat is ook wat je nu al het beste zou kunnen doen.”

 (Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.