Je kunt een fiets kopen, maar het is tegenwoordig ook mogelijk om een fiets te leasen. “Swapfiets is het eerste fietsabonnement van Nederland. Je krijgt voor een vast bedrag per maand een fiets en wij zorgen dat die het altijd doet. Dus op het moment dat er iets mis mee gaat, dan kun je ons bellen en dan komen wij naar jouw toe om hem te repareren”, aldus managing director Steven Uitentuis. Het concept staat inmiddels in zeven Nederlandse steden en telt meer dan 20.000 abonnees.

Het idee voor Swapfiets ontstond een paar jaar terug toen Uitentuis en zijn compagnons nog studeerden. “Studenten fietsen op barrels van fietsen die elk  moment uit elkaar kunnen vallen en toen dachten we: waarom is dat eigenlijk zo en wat kunnen we er aan doen. En toen dachten we als je een auto kunt leasen voor een paar honderd euro per maand, waarom kunnen we diezelfde relatie niet toepassen op een fiets. Toen zijn we gaan rekenen en daar kwam Swapfiets uit.” Abonnee’s betalen 15 euro per maand ofwel 180 euro per jaar. Daarvoor krijgen ze een solide ‘omafiets’ en al het onderhoud dat ontstaat door normaal gebruik. “Wij ontzorgen. Dat is eigenlijk waar je voor betaalt. Dat is ook wat mensen aanspreekt: ik wil geen gedoe meer hebben met mijn fiets en zeker weten dat het geregeld is. Dat zijn de voornaamste redenen om naar Swapfiets te gaan.”

“De transitie van bezit naar gebruik”

Het concept is uitgebreid getest in de studentenstad Delft met 150 verschillende fietsen die Swapfiets kocht op Marktplaats. “In veel studentenhuizen vind je ook abonnementen voor vaatwassers of wasmachines, dus het is wel een markt die bekend is met de transitie van bezit naar gebruik.” Toen de test bleek aan te slaan, werden met behulp van het geld van een investeerder goede fietsen ontwikkeld en in de markt gezet. “Het is wel een logistieke operatie. Er zijn drie velden waarop je moet schakelen: we hebben goede klantenservice die van  8 tot 22.00 bereikbaar is. Je moet kwalitatief goede krachten hebben: mensen die echt kunnen helpen. En het derde is je moet een kwalitatief goede fiets hebben, want hoe beter de fiets, hoe minder reparaties. Dat is ook de kracht van dit model: het belang van de klant is ook ons belang.”

Want in praktijk kan een huurder bij ieder mankement bellen met Swapfiets. Die stuurt iemand langs. Wanneer het euvel binnen 15 minuten verholpen kan worden, wordt het direct gedaan en anders wordt de fiets omgeruild. Om het aantal reparaties zo laag mogelijk te houden, is een solide fiets belangrijk. “Wij meten alles wat kapot gaat. Onderdelen die vaak kapot gaan kosten ons geld, dus daar zoeken we oplossingen voor; een beter onderdeel wat het langer volhoudt.” Zo hebben de Swapfietsen een extra sterke ketting en de beste binnenbanden die er op de markt zijn. “Alles wat supergoedkoop is gaat snel kapot. Wij kijken dus naar zo goed mogelijke kwaliteit, dat is voor iedereen beter. Ook voor het milieu. Je wilt onderdelen hebben die als ze stuk gaan kunnen worden vervangen zonder dat je daarmee heel veel meer extra moet vervangen. Wij willen een achterband in 5 minuten kunnen wisselen, dus de kettingkast moet er in 1 keer af kunnen en je wilt liever een ketting die niet slijt, dus daarom en hele dure ketting.”

“Over een jaar 70.000 abonnees ”

Wanneer de Swapfiets onverhoopt gestolen wordt, betaalt de huurder 40 euro. Een dusdanig laag bedrag dat misbruik op de loer ligt, zou je denken. “Ja, dat komt voor maar we doen wel altijd aangifte van diefstal samen met de klant. Dus op het moment dat je een valse aangifte gaat invullen die bij de politie terecht komt, dan is dat een strafbaar feit waar een boete van meer dan 8000 euro op staat.” Wanneer een klant veel meer dan gemiddeld schade veroorzaakt, wordt die daar ook op aangesproken en kunnen eventueel boetes volgen. “De kosten die gedekt zijn, zijn kosten ontstaan door normaal gebruik. Wij hebben een grote database en weten dus wat normaal gebruik is: het gemiddelde van alle gebruikers samen. Als je daar bovenuit springt als klant dan kunnen we daar wel wat van vinden. Een goed voorbeeld is een botsing, dat levert schade op die niet voortkomt uit normaal gebruik. Er is iemand schuldig aan, dus dan worden de kosten in rekening gebracht van onze klant. Als die niet schuldig is dan moet die het verder regelen met degene die het ongeluk heeft veroorzaakt.”

Toch meent Uitentuis dat Swapfiets dat de meeste klanten zich weinig zorgen hoeven te maken. “Ik denk dat elk verhuurbedrijf strengere voorwaarden heeft dan wij en er zeker ook strenger mee omgaan, want wij zijn meestal erg coulant. Ik heb liever dat het op papier heel hard geformuleerd is en dat je in praktijk flexibeler kunt zijn, dan omgekeerd. Je moet jezelf ergens indekken om te zorgen dat er geen misbruik wordt gemaakt en dat betekent dat de lettertjes heel hard zijn.” Vanaf maart 2018 zal het assortiment van Swapfiets worden uitgebreid met een, iets duurdere, fiets met zeven versnellingen. “Daarnaast kijken we nog naar de e-bike. Dat is lastiger, omdat de kosten enorm zijn. Voor de prijs van één e-bike koop je vijf stadsfietsen. Daarbij ze zijn nog niet volledig uit-ontwikkeld.” Hoewel het lease concept ook toepasbaar is op andere zaken dan fietsen, verwacht Uitentuis dat Swapfiets de fiets trouw blijft. “Wij kijken naar steden waar veel gefietst wordt. Daar gaan we naartoe en landsgrenzen houden ons niet tegen. Eerder dat, dan dat wij wasmachines gaan verhuren. Over een jaar hebben we naar schatting 70.000 abonnees.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.