(Foto van Nationaal Archief)

Als er één thema is dat deze tijd kenmerkt, is het Doe Het Zelf.
De trend die al jaren sluimerend zichtbaar is, grijpt nu overal om zich heen. Wat begon met de voorzichtige disruptie van de media, woekert nu voort. Doordat productiemiddelen goedkoop geworden zijn en distributie dankzij internet in ieders handen is gekomen, kan iedereen met een verhaal dat maken, verspreiden en verkopen. Of het nu om een boek, een film of een album gaat. De uitgever of platenmaatschappij kan nog steeds een rol spelen, maar doordat de inbreng niet langer noodzakelijk is, verschuift de macht van de verspreider naar de maker. Of ze nu via een eigen site of iTunes of Amazon verspreiden of externe partijen inhuren voor een deel van het werk, het aantal onafhankelijke en in getal snel groeiende Doe Het Zelf mediasuccessen is te groot om de trend nog langer als een verzameling uitzonderingen af te doen. Van onafhankelijk media-succes van de iPhoneclub tot schrijver Niels Aalberts die met zijn boek Doorbraak de touwtjes in eigen handen hield. En voor wie beweert dat echte grote successen op dit gebied uitblijven, noemen we graag lokale voorbeelden Caro Emerald (1 miljoen verkochte exemplaren) en Kyteman met een groot Doe Het Zelf gehalte die het tegendeel hebben bewezen. Dat je met visie en overtuiging zelf de touwtjes in handen kan nemen, kijkend welke partijen welk deel van het werk het best voor je kunnen verrichten.

Verbreding

De trend wordt bevestigd door de verbreding. Niet alleen in de media wordt de ‘middleman’ steeds vaker weggesneden, laten nieuwe snel groeiende platforms zien. Zo verhuurt de huiseigenaar tegenwoordig via AirBnB zijn appartement tijdelijk aan toeristen, verhandelt de kunstenaar zelf zijn waar via Etsy en biedt de lokaal deskundige via Gidsy zijn rondleiding door de stad aan. De digitalisering snijdt schakels weg. Overal.

3D printing

Ook als het over fysieke producten gaat. We staan nog aan het begin, maar 3D-printing is een revolutie aan het veroorzaken. Wat je ook maar in een computer kunt vormgeven, je kunt het straks middels een 3D-printer fysiek maken. Van kunst tot gebruiksvoorwerpen. Wiel van een koffer kapot? Duik een 3D-programma in, druk op print en je zorgt zelf voor je onderdelen. Maak wat je kunt bedenken, print wat je nodig hebt. Bij het Nederlandse Shapeways zie je tot wat voor moois dat kan leiden. Bijvoorbeeld prachtige unieke sieraden. En daar vinden ze het geen gek idee om te veronderstellen dat in de nabije toekomst een telefoon of laptop ook uit een printer kan rollen. Bedenk het zelf, produceer het zelf, print het zelf. De wereld van de fysieke en virtuele Doe Het Zelvers zijn bijelkaar aan het komen. Dat laat 3D-printing zien, maar maakt ook de ‘Maker’ beweging duidelijk. Digitale en handvaardige klussers vinden elkaar daar. Wereldwijd worden bijeenkomsten georganiseerd, waaronder de eerste Maker Faire in 2011 in Groningen plaatshad. Van Lego tot robots, oude auto’s tot open source hardware, in de Doe Het Zelf cultuur anno nu bijten ze elkaar niet. Op de Maker Faire in Groningen werd met genoemde open source Arduino gewerkt aan betere dienstverlening voor de brandweer.

Lijf en leden

En als we zelf kunnen maken en verspreiden wat we willen, dan mag de controle over eigen lijf niet achterblijven. Ook daar verschuiven kennis en kunde richting de persoon. Quantified Self heet de beweging die controle over lijf en leden symboliseert. ‘Self knowledge through numbers.’ Met moderne meetapparatuur en slim gebruik van mobieltjes gezondheid in kaart brengen. Van sportprestaties tot eetgewoonten tot gewicht tot bloeddruk, data verzamelen, in kaart brengen en vergelijken voor een gezonder en beter leven. Het heft in eigen handen. Het Nederlandse Foodzy maakt het bijvoorbeeld eenvoudig om eetgedrag vast te leggen en met behulp van gamification waar gewens te veranderen.

Doe Het Zelf is de belangrijkste trend volgens Fast Moving Targets met verstorende werking op veel terreinen. Verschillende facetten kwamen bij Fast Moving Targets langs.

Doe Het Zelf media. iPhoneclub 5 jaar: een onafhankelijk mediasucces

Doe Het Zelf media. Niels Aalberts (EHPO): gratis en betaald kunnen elkaar versterken

Wiebe de Jager (Eburon): de uitgeverswereld gaat op zijn kop

Doe Het Zelf platform. Edial en Floris Dekker: Gidsy brengt vraag en aanbod bij elkaar

Doe Het Zelf 3D Printing. Bart Veldhuizen: Shapeways zorgt dat iedereen iedere vorm kan printen

Doe Het Zelf Maken. Terugkijken op Maker Faire 050 met Ritzo Ten Cate

Quantified Self. Maarten den Braber: Alles is meetbaar maar wat doe je er mee?

Quantified Self. Marjolijn Kamphuis: Foodzy is speels met gezondheid bezig zijn

Quantified Self. Yuri van Geest: Dit is pas het begin

Dit is een aflevering van een serie blogposts over trends volgens Fast Moving Targets.

Fast Moving Trends 2012
Doe Het Zelf: zonder tussenkomst van producent naar consument
Doe Het Samen: social media nog lang niet op hoogtepunt
Doe Het Nu: de impact van de realtime revolutie
Doe Het Speels: spel-elementen grijpen om zich heen
Doe Het Deskundig: de oprukkende onmisbare gids
Doe Het Altijd En Overal: Alles = Internet

Of bezoek de overzichtspagina FMT2012