Erwin Blom Ja, we leven in een tijd van overvloed, ja we leven in een wereld waarin alles democratiseert. Waarin bijvoorbeeld publiceren en distribueren dankzij de combinatie van internet en nieuwe en goedkope apparatuur binnen ieders handbereik zijn gekomen. Maar dat is eigenlijk niks nieuws. Dat is al twintig jaar aan de gang. Maar nu dat gegeven met selfpublishingplatform Brave New Books de professionele boekenwereld nadert, maakt het de tongen los.
Sinds internet voor het grote publiek toegankelijk werd, zijn schrijvende liefhebbers eigen sites en blogs begonnen. Zijn filmende makers YouTube en Vimeo gaan inzetten om hun verhalen te vertellen. Zijn muzikanten Soundcloud en Bandcamp gaan gebruiken om hun nummers te verspreiden.
Er is meer dan ooit.
Dat is mooi.
Omdat iedere creatieve uiting een kans krijgt om een publiek te bereiken. Hoe klein het publiek ook. Honderd mensen blij maken is ook waardevol.
De overvloed is ook lastig.
Omdat het aantal uren in een dag niet toeneemt. En het dus steeds belangrijker wordt om goede filters te hebben en goede adviezen te krijgen.
De hoeveelheid van de producties is dus niet het probleem, het vinden van wat bij je past, dat is de uitdaging. Het is de ‘filter failure’, zoals Clay Shirky het heeft gezegd.
Ik begin er over, omdat de reacties op de lancering van Brave New Books in (een deel van) de boekenwereld opmerkelijk zijn.
In de wereld van de muziek is het al jaren de gewoonste zaak van de wereld dat veel artiesten zelf hun albums uitbrengen. Vaak levert dat rommel op, soms grote successen zoals Caro Emerald heeft laten zien. In eigen beheer startend heeft zij met haar team vervolgens de partijen betrokken die de muziek op verschillende gebieden verder kunnen helpen. Logisch, in een tijd waarin je veel zelf kunt.
Nu Brave New Books iedereen die een boek wil schrijven de mogelijkheid geeft om dat werk ook digitaal (via o.a. BOL.com) en op papier (print on demand) beschikbaar te maken, zijn er in de boekenwereld veel fronsende wenbrauwen.
Het is natuurlijk niet het eerste initiatief op dit gebied. Maar het is wel een van de eerste initiatieven ontstaan uit de wereld van de schaarste zelf, uit de wereld van de klassieke uitgeverijen. Brave New Books is een initiatief van BOL.com, Mijnbestseller.nl en Singel Uitgevers.
En dat is wat dwars zit, is op verschillende plekken te lezen.
Schrijver Ted van Lieshout op zijn site:
“Singel 262 haalt heel wat extra concurrentie in huis en lieert zich – onder een andere naam maar met dezelfde mensen – aan een ander niveau van lectuur (…) Het kan ook een vorm van vertroebeling van de taak van de uitgever zijn. Je zou je kunnen ook voorstellen dat een uitgevershuis van naam juist niets te maken wil hebben met ondermaats geschreven boeken. Verder kun je je afvragen of de uitgeverijen van Singel 262 nog wel voldoende aandacht kunnen besteden aan hun reeds bestaande auteurs.”
Ook bij Boekblad commentaren van professionals, waaronder van Bastiaan Bommeljé (Boekhandel & Uitgeverij Bijleveld):
“De branche snakt naar minder boeken, minder schrijvers, minder schrijfcursussen, minder feestjes, minder hobbyïsme, en naar hogere drempels, meer afwijzingen en meer prikkeldraad rond uitgeverijen. De branche heeft zichzelf verstikt in een tomeloze overproductie van kansloze boeken, en dan helpt dit niet echt om opgelucht adem te halen.”
Uitgever Joost Nijssen van uitgeverij Podium:
“Waarom zou je als uitgever in hemelsnaam betrokken willen zijn bij de exploitatie van teksten die ontroerend noch onderhoudend zijn, fascinerend noch informatief? Of, erger nog, die je eigenlijk stuitend slecht dan wel oninteressant vindt en normaal gesproken met een standaardbriefje zou retourneren? Omdat je de huur wilt kunnen betalen? Je bent toch niet de uitgeverij ingegaan om de dag door te komen en ‘s avonds een bord warm eten op tafel te kunnen zetten?”
Maar lieve uitgevers en schrijvers …
De overvloed neemt niet af als individuele uitgevers minder gaan uitgeven.
Het hek is van de dam. Publiceren en distribueren is nu van iedereen. Jullie punt wordt beetje bij beetje een steeds kleiner deel van de taart als je de huidige weg blijft inslaan. Dat is een gegeven. Met het omarmen van een initiatief als Brave New Books haalt Singel cs een ander deel van de taart binnen. Slim.
Het wordt steeds moeilijker om te schiften in een wereld van overdaad.
De redacteuren van uitgevers hadden altijd al moeite om alle manuscripten te lezen, dat is dezer dagen een onmogelijkheid. En een gegeven. Gebruik een platform als Brave New Books om data te kunnen monitoren. Om nieuwe talenten te ontdekken. Weet als Singel eerder dan een ander welk boek leeft en welk niet. Zet je publiek in om te helpen bij de voorselectie. Wees de eerste die het nieuwe beste kent. Logisch.
Steeds vaker zullen schrijvers opstaan die een eigen publiek gaan bedienen met hedendaagse tools en services.
Ook dat is een feit. Wees zoals Brave New Books de service die hen kan helpen bij het onderdeel dat ze niet zelf willen of kunnen. Met een promotieservice, met einderedactionele begeleiding, etcetera. Haal of hou ze binnen, ook al moet je daarmee volstaan met een kleiner percentage van de inkomsten. Praktisch.
Iedere gesloten wereld vindt het moeilijk als de deuren open gaan. Iedere groep vindt het lastig als exclusiviteit verdwijnt. Op vele terreinen is dat al heel lang aan de gang. Als zo’n ontwikkeling dichtbij komt, wordt ie pas een bedreiging, dat laat een deel van de reacties op Brave New Books zien.
Maar ik vind de combinatie van een open, passie faciliterend publicatieplatform en een selectief kwaliteitsmerk met karakter een hele logische en slimme.
Ik snap dat Singel Uitgevers naast het gewone werk van een uitgever in dit initiatief met BOL en Mijnbestseller een rol wil spelen.
Maar voor velen is het kennelijk nog even wennen …
