Als hedendaagse radiozender maak je deel uit van het gehele ‘internetecosysteem’ en van je eigen internetecosysteem, waarbinnen je meer kans wil maken op omarming door de eindgebruiker, de (toekomstige) luisteraar. Daarbinnen moet je als radiozender snel beseffen dat je moet bestaan uit content, dat je functionaliteit aanbiedt en dat je data vertegenwoordigt. De content wordt niet alleen gedistribueerd via de ether, kabel, DAB+ of CDN (content delivery networks), maar ook via diverse gebruikersinterfaces van het web, de sociale kanalen, de (mobiele) apps en de ‘open API’s’ oftewel interfaces waar derden (ontwikkelaars) zelf functionaliteiten op kunnen ontwikkelen. Deze digitale diensten moet je kunnen bedienen met goede content.

 Dat vereist een fundamenteel andere houding in relatie tot de diverse partijen in het ecosysteem. Niet alleen tot de sociale netwerken, maar ook tot de individuen en de nieuwe diensten die op het internet zijn ontstaan. Waar voorheen de nadruk binnen samenwerkingsverbanden heeft gelegen op concurreren en beschermen, ligt de nadruk nu op samenwerken. Luisteren, participeren en anticiperen op data die ontstaat in zogenaamde ‘conversaties’ en ‘interacties’. Deze data moet worden opgeslagen, geanalyseerd en gerelateerd aan de data die je zelf (wellicht al) bezit.

“Luisteraars willen gezien en gehoord worden ”

Het complete radiolandschap verandert en de spelregels veranderen mee. Luisteraars luisteren liever naar elkaar dan naar boodschappen van radiozenders. Een logisch gevolg, want naar wie moet je luisteren met zoveel keuze in zenders waar de programma’s nauwelijks nog onderscheidend zijn. Luisteraars integreren de nieuwe spelregels in hun dagelijks leven terwijl de meeste radiozenders er nog steeds krampachtig van weg blijven. De luisteraar is mondiger en machtiger geworden, dat staat vast.

 De komende tijd hebben luisteraars behoefte aan een ‘likeable’ radiozender waar ze graag gezien, ondersteund en gehoord worden. Dialoog en connectie zijn hierbij de toverwoorden. De luisteraar wil binnen het ecosysteem van de radiozender als ‘mens’ behandeld worden. Het maken van de daadwerkelijke connectie en het communiceren met de luisteraar is waar het in het ecosysteem over gaat.

Tekst, audio, video en afbeeldingen zijn de levenslijn en bepalen misschien ook wel de levensvatbaarheid van het internet. Zonder deze inhoud zou het internet een ‘lege’ technologie zijn. Blogs en online magazines, diensten voor het streamen van muziek en video’s, downloaddiensten, online radio, applicaties, sociale kanalen en ga zo maar door. Vandaag de dag zijn internet en content onafscheidelijk.

Als radiozender ben je eigenlijk contentproducent. Dagelijks ontstaat er naast de gedraaide muziek een hoop nieuwe content in de vorm van interviews via de telefoon of in de studio, live-optredens, belspelletjes of rariteiten en capriolen van de radio-dj’s. Deze content kun je via het internet op ontelbare manieren distribueren.

“ Naast de programma’s ook andere relevante en unieke content produceren ”

 

Huidige radioprogramma’s hebben een uniek onderscheidend vermogen doordat ze grootdeels relevante en unieke content leveren. De programma’s, die geproduceerd worden door dj’s, hun sidekicks en hun redactie verzorgen entertainment, infotainment en muziek. Naast de programma’s kunnen radiozenders nog relevante en unieke content produceren. Dat doen andere platformen niet, waardoor deze onderscheidende content sterk(er) online en cross-mediaal kan en moet worden geëxploiteerd. De content wordt ingezet voor een nieuwe verdienmodel en/of de relatie te versterken met de luisteraar. Dit leidt op zijn beurt weer tot informatie, welke nieuwe producten en verdienmodellen mogelijk maakt.

Content is overal en altijd beschikbaar in allerlei verschillende formaten. Het maakt integraal deel uit van de digitale economie en genereert belangrijke inkomsten voor alle spelers (zoekmachines, social media, online retail en distributie) en fabrikanten van met het internet verbonden apparaten. De data die hierbij ontstaat, moet worden opgeslagen, geanalyseerd en gerelateerd aan de data (lees: informatie) die je zelf als radiozender bezit. De data is dus het gevolg van content die door een radiozender wordt gedistribueerd.

“ Content = relatie = informatie”

Het stond al vast dat internet een ecosysteem is en dat we geneigd zijn om in silo’s of aparte werelden te denken. Wat moet een radiozender nu doen? De silo’s dienen letterlijk afgebroken te worden om aansluiting bij het externe ecosysteem op te bouwen. De eerste stap is te bepalen welke domeinen, netwerken en apparaten je wilt bedienen binnen het eigen ecosysteem. Bepaal vervolgens met welke externe ecosystemen je verbinding wilt maken.

 Eenrichtingsverkeer van radiozenders is niet meer van deze tijd. Ze moeten gesprekspartners met hun luisteraars op het internet worden en op basis van vertrouwen en historische data een relatie met hen opbouwen om van daaruit passende content te produceren en te distribueren. De uitdaging voor radiozenders is om van merkbouw naar relevant verrassen te gaan en de relatie aan te gaan met de luisteraar.

“Goede strategie is gebaseerd op de juiste gebruikerservaring  ”

De radiozenders die een goede strategie ontwikkelen zullen een groot strategisch voordeel hebben. Deze goede strategie is gebaseerd op de juiste gebruikerservaring op het juiste moment, op het verkrijgen van een significante plek binnen het ecosysteem, op het naadloos kunnen laten aansluiten van processen en op het onttrekken van data uit verschillende bronnen. Het ‘content = relatie = informatie’-principe. De partijen die zorgen dat de luisteraar de optimale beleving heeft die bij elk afzonderlijk kanaal of apparaat hoort en data gaan verbinden en gaan uitlezen, zullen daarvan optimaal profiteren.

 Wilbert Mutsaers, zendermanager van 3FM, meldt in 2012 op 3voor12 het volgende: ‘Radio = Visual radio = Social radio = Social audio = Social video stream = Transmediaal platform = Mediamerk. Kies maar als gebruiker. Of als maker, producent, mediaconcern. De content-producent met een sterke en heldere radio-propositie kan zich door al deze mogelijkheden steeds beter als breed mediamerk profileren, overal gaan waar haar publiek zich bevindt, doorvertalingen maken naar transmediale evenementen en lineaire TV.’ Mutsaers onderstreept hiermee mijn stelling ‘dat content van radiozenders decentraal (= crossmediaal of transmediaal) gedistribueerd dient te worden en de connectie met de luisteraar voorop moet staan.’

“Digitale marketingprofielen”

De rasse voortschrijding van het (mobiele) internet, de opkomst van social media en de ontwikkeling van het aantal met internet verbonden apparaten geeft radiozenders een extra mogelijkheid om hun huidige en toekomstige luisteraars te volgen en te bereiken. Er kan een directe relatie aangegaan worden, welke bij de traditionele offline marketing niet heeft bestaan. De stap die radiozenders moeten nemen, is data verzamelen en analyseren om daarna een vervolgstrategie of compleet nieuwe (marketing)strategie op te zetten. Met als doel toekomstige inkomsten te laten toenemen.

 Inventaris, hardware, voorraad, frequentie-licenties en debiteuren. Ze krijgen steeds minder waarde bij de waardering van een radiozender. De houding en het gedrag van banken, waarderingsdeskundigen en investeerders onderschrijven dit. Maar wat doet de waarde van een radiozender dan wel toenemen? Hoewel historische waarde nog altijd een rol zal blijven spelen in waardebepaling, gaat het voornamelijk om de toekomstige kasstromen.

Door geavanceerd en zorgvuldig gebruik te maken van data uit het eigen domein, social media netwerken, het internetecosysteem en diensten van derden kunnen nieuwe en digitale marketingprofielen worden gecreëerd. Zo is inmiddels vast te stellen dat de waarde van de radiozenders die dit zorgvuldig georganiseerd en gewaarborgd hebben, zal toenemen.

“Hoe ga je te werk als radiozender?”

Het navolgende stappenplan is een suggestie en heeft in beginsel veel weg van de te nemen stappen binnen ‘Big Data’-analyses, zoals ook besproken in mijn boek ‘vanAnaloognaarDigitaal.nu’. Om daadwerkelijk een ‘Return on Investment’ uit internet en social media te kunnen berekenen, zal verder dan dat gekeken moeten worden. ‘Big Data’ wordt na analyse ‘Rich Data’. En ‘Rich Data’ vertaalt zich in cash flow, wanneer nieuwe verdienmodellen en een nieuw publiek bereikt zijn of nieuwe ‘product/dienst-markt’-combinaties mogelijk zijn.

 Feitelijk dient er een stappenplan gemaakt te worden om tot een goede berekening te komen. Daarbij dienen 7 stappen in ogenschouw genomen te worden die de ‘Return on Investment’ kunnen bepalen.Het stappenplan ziet er als volgt  uit:

  1. Creatie (het kunnen opzetten en aanleggen van het eigen ecosysteem)

  2. Delen & Distributie (het kunnen delen en verspreiden van content)

  3. Collectie (het kunnen verzamelen en opslaan van data vanuit meerdere platforms)

  4. Validatie (het kunnen valideren van alle verzamelde gegevens)

  5. Analyse (het kunnen analyseren en in kaart brengen van behoeften)

  6. Modelleren (het kunnen opzetten en uitbouwen van zowel huidige als nieuwe verdienmodellen)

  7. Genereren (het op een betrouwbare en efficiënte wijze kunnen incasseren van nieuwe kasstromen)

“Online beschikbaarheid, gebruik, belevenis, gemak en service ”

Het nieuwe verdienmodel van radiozenders komt voort uit data. Toegang tot digitale content op internet is dus het fundament van digitale (toekomstige) verdienmodellen voor radiozenders, die eigenlijk met de exploitatie van zelfgemaakte content bezig zijn. De nadruk bij de moderne, digitale luisteraars zal steeds minder op lineair luisteren via de ether liggen, maar op connectie en dialoog. Dat maakt plaats voor online beschikbaarheid, gebruik, belevenis, gemak en service, waaruit data ontstaat die ten gelde kan worden gemaakt.

De impact van digitale disruptie op de radiobranche is vele malen groter dan bij traditionele disruptie en de omslag gaat veel sneller. Door de kracht van internet en de aanwezige mobiele en sociale media-infrastructuur kunnen disruptieve ideeën binnen de radiobranche snel een hele grote doelgroep bereiken. Radio zal nooit meer zijn wat het ooit was.

Bronnen: Wikipedia, TotaalTV, Radio.nl, vanAnaloognaarDigitaal.nu, Kenniscentrum Publieke Omroep, The Next Web, Doeland’s Digitale Wereld, 3voor12, Emerce, Jibe Company, DDMCA en het Radio Advies Bureau.