Leonieke Daalder Fast Moving Targets interviewde net als in 2014 de innovatietop van Nederland op de Accenture Innovation Awards 2015. Van aanstormende talenten tot gevestigde namen kwamen aan bod. Van kandidaten tot uiteindelijke winnaars voerden het woord. Een dag vol gesprekken met bevlogen en inspirerende ondernemers en specialisten. Bekijk de vijftien gesprekken, te beginnen met twee winnaars.
Na DMS en Shell sleepte Philips in de persoon van Jeroen Tas de titel Innovator of the Year 2015 in de wacht. In gesprek met Erwin Blom vertelt hij hoe het 124 jaar oude Philips de overstap heeft gemaakt van ‘product company’ naar service bedrijf. “We zijn oorspronkelijk een bedrijf dat producten maakte, van scheerapparaten tot MRI scanners. Nu gaan we veel dieper en willen nog dieper gaan. Niet alleen zien dat iemand kanker heeft, maar ook of het kwaadaardig is en helpen bij het genezingsproces. Daarvoor moet moet alles aan elkaar gekoppeld worden.” Dat is natuurlijk heel wat anders dan alleen een product maken en verkopen, daar moet je je bedrijf dus anders op inrichten.
Waarna Jeroen Tas door grote winnaarsdrukte voor andere verplichtingen werd weggeroepen, maar met de belofte dat hij een keer in Top Names van Fast Moving Targets meer komt vertellen. Wordt vervolgd, derhalve, en Philips en Jeroen gefeliciteerd!
Marie-Claire Aarts van Urban Popup begon twee jaar geleden, door een scheiding op het idee gebracht, met tijdelijke transformatie van kantoorpanden. Dankzij de nieuwe leegstandswet werd het makkelijker om in kantoren te gaan wonen. Urban Popup ontwikkelde een tijdelijke woning die binnen één dag in bestaande panden geplaatst kan worden. “We kijken op een andere manier naar vastgoed. Wat we nodig hebben is een lege ruimte, liefst veel beton. We bouwen woningen voor studenten tot vluchtelingen tot mensen die in een hele luxe loft willen wonen.”
Op de Accenture Innovation Awards wordt de Loft To Go Start gelanceerd, een complete woning voor 9900 euro, mits je er meer dan tien koopt. “We rekenden aanvankelijk op een afzet van tien per maand, maar dat zou in de praktijk weleens veel meer kunnen worden. De grootste uitdaging zit nu in het schalen. We zijn op zoek naar een strategische partner die een grote uitrol mogelijk kan maken.”
De trend is al een tijdje aan de gang, maar werd deze editie van de Accenture Innovation Awards extra zichtbaar: social impact is waar het bij veel nieuwe ondernemers om draait. Een goed bedrijf draaien, maar niet zonder maatschappelijke problemen aan te pakken. Verantwoordelijkheid nemen voor problemen die er zijn. Sjoerd Kamerbeek (Van Doorne Advocaten) heeft zich als advocaat op dit terrein gespecialiseerd, Yme Bosma (Stichting DOEN) kijkt daar vanuit een investeerdersperspectief naar en Sonja van Meerbeek van Ideas for Europe probeert de beste Europese initiatieven over het voetlicht te brengen met een wedstrijd.
Sjoerd Kamerbeek, advocaat bij Van Doorne Advocaten, is jurisch adviseur van maatschappelijke ondernemingen. Ofwel ondernemingen met maatschappelijke doelstellingen, die niet afhankelijk zijn van subsidies maar echt een businesscase opbouwen.” Neem Tony Chocolony. Wij helpen ze de juridische structuur op te tuigen zodat ze én winst kunnen maken én hun doel kunnen blijven nastreven. Meestal opereren maatschappelijke doelen binnen een stichting. Wij adviseren hoe ze toch een bv kunnen beginnen en adviseren bij het opstellen regels en voorwaarden daarvoor die noodzakelijk zijn.”
Veel van de bedrijven waar Kamerbeek mee te maken heeft worden geboren vanuit een ideaal. “Ze zijn heel goed in het benoemen van een probleem, maar vaak minder goed in het bouwen van een goed renderend bedrijf. Daar zien wij ook een rol voor ons.” Daarnaast is het belangrijk om de impact ook objectief vast te gaan stellen, te valideren. Doordat bedrijven met een maatschappelijk doel een hogere prijs voor hun producten kunnen vragen, lijken ze als paddenstoelen uit de grond te schieten. Daarbij is niet altijd duidelijk of het om marketing gaat of dat er werkelijk een verandering wordt nagestreefd. “We moeten daar scherp op letten. We moeten de impact gaan valideren. Dat is belangrijk.”
Yme Bosma is na zijn werk voor accelerator Rockstart voor de Stichting DOEN gaan werken. “Wij financieren ondernemers die maatschappelijke impact willen hebben. Ik zoek startups die vaak te vroeg of dusdanig innovatief zijn dat gewone investeerders hun handen er nog niet aan willen branden. Dat kan op allerlei terreinen zijn. Ik zoek ondernemers die gedreven zijn door idealistische motieven, maar toch een goed ondernemer zijn.”
Bosma ziet veel mensen op hem afkomen, maar hij gaat ook zelf op zoek. “Je zoekt interessante clubjes die moeten passen binnen de thema’s van DOEN. Dan maak ik een voorstel en dan beslissen we intern. Het is een platte, vrij snelle procedure.” Stichting DOEN kijkt zowel lokaal, in Europa, als in Afrika en Azië. “Daar zitten we met name in de energiehoek. Dat zijn dingen waar wij dol op zijn.” Doen hoeft anders dan een doorsnee investeerder niet voor winstmaximalisatie te gaan. “We mogen geen commercieel investeringsbedrijf zijn. We hebben wel financiële doelen, het is fijn als het geld ooit weer terug komt, maar we meten ook wat het oplevert qua maatschappelijke impact.” Mooi voorbeeld is Nerdalize, een bedrijf dat cloudcomputing distribueert in huizen waardoor die worden verwarmd. “Dat is een win-win-win”
Sonja van Meerbeek van Ideas from Europe is bezig met het organiseren van een Eurovisiesongfestival voor ondernemers met baanbrekende ideeën. “We zijn op dit moment in 28 landen aan het zoeken naar ondernemers met een idee dat de wereld kan veranderen en verbeteren. De innovatie moet een oplossing bieden voor een maatschappelijke uitdaging.” Geschikte kandidaten komen onder meer tevoorschijn uit de al bestaande initiatieven, zoals ook de Accenture Innovation Awards. Op 20 november pitchen de kandidaten in Luxemburg. Daar blijven tien kandidaten van over die op 31 maart in de Ridderzaal in Den Haag op het podium mogen vertellen wat door TEDxBinnenhof zal worden vast gelegd en verspreid. ”Iedereen die uiteindelijk op het podium staat in de Ridderzaal is een winnaar: 10 mensen krijgen een filmpje en vanaf dat moment gaat het vliegen. Het opent deuren. Ze krijgen wereldwijde exposure.”
De opbrengst van de zoektocht tot nu toe is heel divers. “We zien veel over nieuwe vormen van energie en nieuwe vormen van leren, veel medische apparaten en oplossingen, maar ook ander dingen.” Nederland doet het niet slecht. “Wat je hier ziet is dat de jongeren alleen maar nadenken over innovaties en verbeteringen. Wij werken beter dan elders samen tussen sectoren. Ook publiek/privaat.” Wie de competitie wil volgen kan de hashtag #ideasfromeu volgen.
Maatschappelijke impact kan zich op vele terreinen afspelen, bleek al in de bovenstaande interviews. Philips van Jeroen Tas wil een rol in de zorg spelen, Marie-Claire Aarts wil met haar Urban Popup een bijdrage aan woningtekort leveren, Yme Bosma van DOEN rept in het interview van Nerdalize dat door computerservers bij mensen thuis te plaatsen kosteloze verwarming mogelijk maakt en Sjoerd Kamerbeek is vanuit Van Doorne Advocaten betrokken bij de slavenvrije chocola van Tony Chocolony.
Sociale impact is mooi en belangrijk, maar er zijn belangrijker selling points merkte Benjamin Rieder van Bubble Post. Duurzaamheid was niet waarom zijn bedrijf succes begon te hebben: lagere kosten trokken klanten over de streep. En Maurice de Hond is met zijn Steve Jobs Scholen keihard bezig om de wereld van educatie op te schudden en verbeteren …
Benjamin Rieder van Bubble Post wil het goederenvervoer in steden opschudden. Bubble Post is drie jaar geleden in Gent gestart met het idee iets te veranderen aan het mobiliteitsprobleem aldaar. Files, parkeerproblemen en met grote voertuigen steden doorkruisen die daar eigenlijk niet op gebouwd zijn, moest tot het verleden gaan behoren. “We zijn goederen gaan opvangen aan de stadsrand om het van daaruit te vervoeren.” Rieder verwachtte dat duurzaamheid een goed argument was om de transport sector van koers te laten veranderen. Niks bleek minder waar.“ Lagere kosten is een belangrijk argument.” Maar zelfs dan is het moeilijk om transporteurs afscheid te laten nemen van hun eigen zichtbaarheid middels bedrijfskleding of logo’s op de wagens. “Het heeft veel moeite gekost. De kosten om met een vrachtwagen in de stad te gaan rijden, soms met maar één doos, zijn hoog. In de transportsector werken ze lang op dezelfde manier: met een groot voertuig alles rondbrengen. Dus de ommezwaai is goot en moeilijk.” Toch lijkt het langzaam maar zeker te lukken.
Bubble Post is inmiddels in negentien steden, waar onder vijf Nederlandse, te vinden. “Het gaat om het concept in de markt zetten en op de juiste manier toepassen, dat is belangrijker dan dat we dat allemaal zelf doen. Spanje, Frankrijk en Duitsland staan in de steigers. Ik hoop dat we over drie jaar in de belangrijkste West Europese landen partners gevonden hebben zodat we een dienst kunnen bieden aan de transportsector.”
Maurice de Hond (Steve Jobs School) en Anne Floor Vigeveno (directeur van een basisschool in Bussum) vertellen in gesprek met Erwin Blom over de noodzaak het huidige onderwijs te veranderen. Vigeveno nam als directeur van een school de stap alle leerlingen een tablet te geven. “Je moet soms gewoon doen. Niet polderen, niet praten, maar beginnen. Dan zie je een team vervolgens meegaan wanneer ze de positiviteit en toegevoegde waarde zien.”
Maurice de Hond nam het initiatief voor de Steve Jobs scholen omdat hij niet wilde dat zijn dochten naar dezelfde school zou gaan als zijn zoon 30 jaar geleden. “Er wordt te weinig nagedacht over wat we kinderen nog leren. Ze leren dingen die niet nodig zijn en dingen niet die ze wel zouden moeten leren. We moeten kinderen niet gevangen houden in een systeem van het verleden. Je moet ze voorbereiden op de toekomst.” In plaats van kennis stampen moeten kinderen leren samenwerken, creatief en nieuwsgierig te zijn. De Hond merkt dat zijn insteek steeds meer navolging krijgt. Er is interesse uit de hele wereld, maar we zijn er nog lang niet. “Het grote probleem is dat scholen nog steeds georganiseerd worden als collectiviteit. Dat is voor leraren bijna niet te doen: ze moeten op verschillend niveau’s lesgeven. Aanpassingsvermogen is een keyword. Er is ook bij ouders een enorme omslag in denken nodig. Ik denk dat het onderwijs de komende 5 jaar de grootste revolutie ooit mee gaat maken. De sleutel ligt in Den Haag.”
Het Internet of Things was een van de andere belangrijke thema’s op de Accenture Innovation Awards. Alles wordt aan elkaar geknoopt waardoor huizen slimmer worden, processen kunnen profiteren van datastromen, etcetera. Een bevlogen André Kapitein van Smartsensors vertelt dat ons een revolutie te wachten staat, te vergelijken met die van het internet. Geert Kolthof van Niles signaleert dat het Internet of Things voor 90% van de mensen veel te ingewikkeld is en wil de nieuwe gemakken naar de massa brengen.
André Kapitein noemt Smartsensors een one stop shop is voor slimme producten voor bedrijven: een combinatie van software, hardware, apps en een cloudomgeving. Opdrachten lopen uiteen van werk voor defensie tot een medische dispenser of een sensor systeem voor vuilnisbakken waardoor gemeenten weten wanneer die geleegd moeten worden. “Van extreem complex tot sportschoenen, speelgoed, een bel.” Smartsensors heeft ervoor gekozen om de hardware die wordt ontwikkeld door commerciële partijen te laten vermarkten. “Wij gaan dat niet zelf doen. Daar heb je 100 man per jaar voor nodig. Er zijn partijen die daar veel beter in zijn. Wij kiezen voor het vangen van de royalties.”
Het bijzondere van Smartsensors is dat het bedrijf een methode heeft ontwikkeld waarmee de kosten met 75% kunnen worden verlaagd. Een formule die zo aantrekkelijk is dat op dit moment de klanten in de rij staan. “We dachten: we gaan in de smarthome markt zitten, maar we worden benaderd door hele andere grote marktpartijen. Wat er met het Internet of Things gebeurt, is vergelijkbaar met wat er 25 jaar geleden met het internet gebeurde. Er staan op dit moment zo’n 20 tot 30 klanten in de wacht.” De exponentiële groei is de grootste uitdaging voor Smartsensors. “Het voorfinancieren van trajecten, de organisatie opbouwen. We doen nu alles met eigen middelen, maar we zijn wel in gesprek met banken. Die hele ‘finance’ is op dit moment een beetje het struikelblok. Er moet geïnvesteerd worden.”
Geert Kolthof van Niles zicht richt zich op het creëren van slimme huizen. Woningen die automatisch zaken als licht, warmte en alarm regelen. “Wij hebben er bewust voor gekozen om geen hardware te ontwikkelen. We werken samen met Philips Hue, Nest en andere mooie techniek die al beschikbaar is in de wereld. Wij laten alles samenwerken waardoor het één geheel wordt.”
Klanten zitten er over het algemeen niet op te wachten om zelf in de meterkast knutstelen, is de ervaring van Niles. “We zijn in 2014 begonnen en hebben uitgebreid getest wat met elkaar werkt. Wij laten een volledig werkende oplossing achter.” Het uitgangspunt is dat dingen soepel werken. “Slimme huizen moeten dienstbaar zijn. Techniek kan heel behulpzaam zijn, maar dan moet je het wel op een goeie manier inrichten.” Nu vaak nog alleen in nieuwbouwhuizen, maar daar moet zo snel mogelijk verandering in komen. Niles is op zoek naar een partnership om op grote schaal te lanceren in bestaande woningen. “We wille dé serviceprovider van het Internet of Things worden.”
Dat slimme technologie alom aanwezig is, spreekt vanzelf op een Innovation Awards. Sagent gebruikt kunstmatige intelligentie om bezoekers van sites tot kopen te verleiden, de Glass Shop Wall maakt van de winkelruit een uithangbord, OTSO is de Tinder voor werk en Foodora de Thuisbezorgd voor restaurants met klasse.
Rodger Buyvoets van Sagent helpt met behulp van kunstmatige intelligentie online klanten van webshops meer kopen door ze beter te helpen. “We streven er naar bezoekers om te zetten naar klanten. Dat doen we op basis van consumentenpsychologie en klant learning.“ Het begint met een inschatting hoe groot de kans is dat iemand überhaupt iets gaat kopen, daarbij wordt naar diverse dimensies gekeken. “Op basis van klikgedrag bouwen we een psychologisch profiel op. Daarna proberen we real time het product te personaliseren. Je moet het zien als een goeie verkoper in de winkel. Die luistert heel goed en komt dan met de juiste aanbiedingen. Dat doen wij, maar dan online.”
Buyvoets benadrukt dat Sagent niet alleen voordelen biedt voor de verkopende partij. “Ik zie het als een win/win: een goede verkoper biedt veel toegevoegde waarde aan de klant. We proberen weg te blijven van misleiding, wat wij doen is verleiding. We tasten goed af waar een bezoeker naar op zoek is. Het biedt dus met name veel relevantie voor een bezoeker.” Sagent is nu actief in Nederland Duitsland en Engeland, maar streeft naar uitrol in heel Europa uitrollen en daarna de VS.
Wesley Weerenburg van Glass Shop Wall vertelt hoe projecties op winkelruiten klanten kunnen verleiden tot kopen. Zowel wanneer de winkels open zijn als op momenten dat ze feitelijk dicht zijn. “Je ziet een gepersonaliseerde boodschap in het winkelraam waarna je via een app een product kan kopen. We kijken naar geslacht of leeftijd en aan de hand daarvan kunnen we de content aanpassen. Wanneer je vaker in een winkel komt en daar ook dingen koopt, kunnen we nog persoonlijker worden.”
Op dit moment is in Den Haag een voorbeeld te zien van de zogenaamde Store of the Future. “ Daar zie je dat door onze vinding meer bezoekers in de winkel terecht komen. De bewegende beelden triggeren een wow effect waardoor mensen zich eerder geroepen voelen om naar binnen te gaan. Dat werkt.” Een scherm, vanaf 1500 euro per vierkante meter, kan opgedeeld worden in meerdere deelschermen, waardoor je meerdere mensen tegelijk kunt aanspreken. Voor de toekomst ziet Weerdenburg een steeds grotere rol weggelegd voor virtual reality. “Zo kunnen consumenten zich ook al thuis voorbereiden. In winkels zal er meer gefocussed worden op digitaal: niet meer alles in voorraad, maar binnen tien minuten in de store. Dat vergt samenwerking tussen meerdere partijen.”
Bart Naber ontwikkelde OTSO, een nieuwe smartphone app waarmee je met een swipe je nieuwe baan of werknemer kunt vinden. Ofwel de Tinder voor het vinden van werk. Bart Naber ondervond zelf hoeveel tijd het kost voor een bedrijf om een juiste kandidaat te vinden en dacht ‘dit kan beter’. Met OTSO als resultaat. De app telt op dit moment meer dan 200 aangesloten bedrijven en 7000 werkzoekenden.
Voor werkzoekenden is de app gratis, bedrijven betalen een paar tientjes voor het plaatsen van vacatures. OTSO wil eerst de Nederlandse markt veroveren om daarna internationaal aan de weg te timmeren. “De volgende stap is meer vacatures genereren.” Ondertussen wordt dankzij veel feedback van bedrijven en werkzoekenden de app voortdurend gefinetuned en aangepast.
Luc van Emmerik van Foodora vertelt over de premium food delivery service die vanuit Duitsland ook in Nederland probeert vaste voet aan de grond te krijgen. “Wij werken voor restaurants die traditioneel gezien nooit bezorgden. Daarmee willen we de restaurantbeleving naar huis of naar kantoor brengen. We doen de acquisitie en de logistiek. We laten restaurants doen waar ze goed in zijn en wij verzorgen de bezorging met behulp van fietskoeriers. We proberen het straatbeeld met de scooter te veranderen. De fiets is niet persé langzamer, wel wendbaarder en vriendelijker. ”
De fietsers werken allemaal met een app. ”Je plaatst een bestelling op ons platform en dan krijgt zowel het restaurant als de koerier een melding. Het restaurant geeft door hoe lang het gaat duren en dan wordt het op de juiste tijd opgepikt.” Foodora is naast in Nederland in nog 14 landen te vinden. “Restauranthouders moesten in het begin echt nog overtuigd worden van onze toegevoegde waarde, maar je ziet dat ze inmiddels steeds meer open staan voor het concept.” Onlangs heeft Thuisbezorgd.nl ook besloten zich op een hoger segment te richten. “Zij zijn de gevestigde orde, dus een concurrent. Maar onze uitstraling is chiquer.”
Op de Accenture Innovation Awards zijn trends en ontwikkelingen te zien. En dus is het logisch dat Andrea Wiegman van Second Sight daar de prijzen voor de Trend Watcher Of The Year uit reikt aan trendwatchers, forecasters en futurologen.
Andrea Wiegman van Second Sight vertelt over de Twoty’s oftewel de Trend Watcher Of The Year prijzen voor toekomstvoorspellers. Wiegman maakt onderscheid tussen drie categorieën. Trendwatchers denken na over de directe toekomst met voorspellingen die vaak een groter publiek bereiken. Trendforecasters werken meer richting industrie. En tot slot futurologen die mensen en bedrijven anders naar de wereld laten kijken. In de laatste categorie werd Rachel Armstrong bekroond. “Ze zet zich in voor het beschermen van steden tegen water en andere klimatologische veranderingen.
Trendforecaster of the year is Truus Dokter. En de trendwatcher van het jaar, Guido van de Wiel, pleit ervoor om de mens centraal te stellen. Wiegman roemt de vrijheid waarmee wij in Nederland kunnen en mogen nadenken over de toekomst. Maar er is verbetering mogelijk. “Trendwatchers en -forecasters moeten meer open staan voor de uitdagingen en problematiek van het bedrijfsleven en bedrijven moeten meer geduld hebben voor wat voorspellers zeggen. Voor beide partijen geldt: met een beetje geduld zouden we ver komen.”
Meer informatie: Accenture Innovation Awards.
