Ze hebben meer gemeen dan je op het eerste gezicht zou denken: Dichtbij.nl en NU.nl. Op de eerste site staat lokaal nieuws centraal. Daarmee worden maandelijks 17 miljoen pageviews gegenereerd door 4,8 miljoen mensen. In de helft van het land heeft Dichtbij.nl eigen redacties en dat aantal zal nog toenemen. Vorig jaar plaatste de site 300.000 berichten. 20% daarvan kwam van zogenaamde meeschrijvers, ofwel het publiek. NU.nl heeft maandelijks meer dan een miljard views. En ook al speelt de publiek ook hier een rol, in bijvoorbeeld NU.jij en NU.foto, dat blijft strict gescheiden van het werk van de redactie. Twee werelden, maar allebei ondervinden ze invloed van de opkomst van mobiel, teruglopende advertentie inkomsten en de versnelling van het nieuws. Zo bleek tijdens Top Names On Stage op de Sanoma Mediaparade.

Wilma Haan, redactiechef bij NU.nl, is enthousiast over het feit dat nieuws op telefoon of tablet wordt bekeken. Inmiddels omvat dat bezoek al zo’n 60% van het totaal en dat het impact heeft op de verdienmodellen, daar kan ze niet omheen. Slechts 10% van de omzet bij NU.nl komt op dit moment via de mobiele platforms binnen. “Dat wil ik niet weten. Maar het is wel een onderwerp waarbij ons zeker over wordt gepraat.”

Maar niet door de redactie. Die probeert zich bezig te houden met de kansen en mogelijkheden. Het valt bijvoorbeeld niet mee om ervoor te zorgen dat een artikel op alle platforms werkt en er goed uitziet. “We denken mobile first, maar werken desktop first”, geeft Haan toe. Dat moet veranderen. Misschien moet er voor verschillende platforms ook wel verschillende content worden gemaakt. “Je moet ook goed nadenken over hoe je artikelen aankleedt. Hoe komt het eruit te zien? Past het overal? Werkt het?  Het is een hele klus erbij: je moet alles nalopen. Je wilt ook niet dat redactieleden technici moeten worden.”

“De banners en de buttons waarmee wij 90% van ons geld verdienen werken niet op mobiel”

Ook bij Dichtbij.nl komt maar een fractie van de inkomsten binnen via mobiel. De mogelijkheden voor advertenties op mobiele platforms zijn tot nu toe simpelweg beperkt. Tenzij je kiest voor beeldvullende opties, maar dat is niet ideaal. “De banners en de buttons waarmee wij 90% van ons geld verdienen werken niet op mobiel, of niet goed: het scherm is eerder vol”, laat hoofdredacteur Bart Brouwers weten.

Hij vindt het een taak van de hele redactie mee te denken over alternatieve bronnen van inkomsten. Ook door externe partijen gesponsorde inhoud wordt daarbij niet bij voorbaat afgewezen. “Bij lokaal nieuws is commercieel nieuws net iets normaler: daar zie je ook wel eens een lokale ondernemer die iets schrijft over z’n eigen bedrijf. Dat wordt wel gecheckt door de redacteuren: alles wat wervend is gaat te ver. Dan wordt zo’n stuk  doorgestuurd naar de commerciële kant: misschien valt er een andere deal te sluiten.” Daarmee raakt Brouwers een trend waar hij erg enthousiast over is: de vermenging van professionals en het publiek. “Daar waar het vroeger zenden en ontvangen was, loopt dat nu door elkaar. Daar kunnen de professionals  vaak slecht mee omgaan.  Maar als dat weer op z’n pootjes terrechtkomt, dan kan de prof nog steeds zijn vaardigheden gebruiken, maar ziet je dat veel kennis bij het publiek ligt.”

“Journalistiek na de crisis”

Door social media zie ja steeds vaker dat de journalistiek achter de feiten aan loopt.  De bomaanslag in Boston is vrijwel live te volgen op Twitter, terwijl een bericht op NU.nl eerst nog gecheckt en geschreven moet worden.”We zijn groot geworden door heel snel te zijn  en we zijn nu ook veel sneller dan vijf jaar geleden. Door ook de hele dag op Twitter te kijken en social media te volgen. En gaan daar dan wel journalistiek mee aan de slag: checken van feiten”, aldus Haan.

Brouwers: “Onze lifeline naar het nieuws is social media geworden met Twitter op de eerste plaats. Net als bij NU.nl is en blijft de rol van de redacteur enorm belangrijk. Die gaat checken, aanvullen, wijzigen waar nodig. Dat zijn die vaardigheden. Je weegt af hoe betrouwbaar je bron is. Je moet dus nog steeds het oude handwerk doen, maar dat wordt wel moeilijker. Er is zoveel, het tempo ligt hoog en de druk om mee te doen groot. Maar toch: dan komt het op het vakmanschap aan.”

Geen zorgen dus over het vak van journalist, maar waar Brouwers zich wel openlijk zorgen over maakt is de inkomsten. Adverteerders betaalden vroeger indirect middels advertenties mee aan content omdat ze daarmee bereik kregen. Dat kan tegenwoordig ook op andere manieren. En dus zal er structureel minder geld worden uitgegeven. “De glorietijden zijn voorbij. Dat is echt wel een trend. Niet van vandaag op morgen, maar het klopt wel.” Om die reden schreef Brouwers een boekje dat rond de zomer uit zal komen. Journalistiek na de crisis is het onderwerp. Daarin pleit hij voor een duidelijke rol van de overheid. Die zal, net als bij de publieke omroep, met geld over de brug moeten komen. “Het is anders niet houdbaar.” Ook Haan vindt dit een interessante gedachte. Weliswaar groeit NU.nl nog steeds en wordt er steeds meer geld geïnvesteerd in een groeiende redactie, maar dat kan met onder meer de overgang naar mobiel ook zomaar afgelopen zijn.

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van Merchandise.nl.

Bekijk boven de complete aflevering of zie alle vier Top Names On Stage afleveringen op de Sanoma Mediaparade.