WakaWaka is een voorbeeld van wat je een moderne ontwikkelingshulp organisatie zou kunnen noemen. Een goed product: een LED lamp op zonne-energie of iets geavanceerdere versie waarmee je ook een mobiele telefoon kunt opladen, gratis of goedkoop voor de mensen die het echt nodig hebben en niet kunnen betalen, en voor de volle prijs op de markt voor ieder ander. Het bedrijf bestaat dan ook uit een foundation, een stichting zonder winstoogmerk met het hoofdkwartier in Amsterdam, en een BV gevestigd in Haarlem. “We hebben wel een beetje winst nodig om bijvoorbeeld nieuwe producten te ontwikkelen”, aldus Emma Olde Bijvank, verantwoordelijk voor external relations en projects.

Het lampje werd ontwikkeld met een praktisch doel. In grote delen van de wereld is geen elektriciteit en zitten mensen ‘s avonds in het donker of  kunnen alleen wat zien met hulp van een kerosine lampje. Levensgevaarlijk en een rem op scholing of economische ontwikkeling.  Wanneer het ‘s avonds om 7 uur al donker is blijft er weinig tijd over om huiswerk te doen. Zo werd het idee voor de WakaWaka Light geboren. Een lichtje dat ook veel westerlingen aansprak: handig voor op een boot. De eerste versie  werd in 2012 gecrowdfund. De campagne werkte met het zogenaamde ‘buy one, give one’ principe. Een succes. In 2013 volgde een tweede ronde: voor de WakaWaka Power. Een lampje plus oplader voor een mobiele telefoon. Inmiddels zijn meer dan honderdduizend exemplaren weggegeven aan mensen in noodhulp gebieden. En zal er binnenkort weer geld worden gezocht voor een nieuw product: een solar home system met een zonnepaneel van ongeveer 2 A4 groot, vier usb poorten en 4 losse lampjes. “We denken dat die bijvoorbeeld ook in Amerika goed kan gaan werken.”

“WakaWaka wil 1,2 miljard mensen van licht en elektriciteit voorzien ”

Naast de reguliere verkoop in de rijkere landen en het gratis weggeven in noodhulp gebieden, wordt er ook aan een model gewerkt waarbij de allerarmsten de lamp en oplader toch kunnen gebruiken. “In Rwanda zijn we net een pilot gestart: een nieuw  soort pre-paid systeem. Mensen kunnen voor ongeveer 7 dollar de WakaWaka in bezit krijgen, maar dan doet ie het nog niet. Je moet hem activeren met behulp van een scratchcard die 75 dollarcent kost. De server activeert de Waka en dan heb je vervolgens een week lang licht en elektriciteit. Dat kost even veel als ze normaal aan kerosine uitgeven.” Handig, omdat de organisatie zo ook goed zicht heeft op waar en wanneer de lamp gebruikt wordt.

De ervaring tot nu toe laat zien dat de lamp grote impact kan hebben in onontwikkelde gebieden. Zo wordt de lamp in Mali veelal gebruikt door vrouwen. “Die vrouwen werken overdag op het land om aan voedsel te komen voor hun gezin en kunnen ‘s avonds dankzij het licht ook economische activiteiten ontplooien. Hun inkomen gaan echt significant omhoog.(…) Dus we merken echt een verschil. Ook bijvoorbeeld in Kenia, waar schoolkinderen een WakaWaka lamp hebben en hun school inmiddels bekend staat als de beste basisschool in de regio. Als je nagaat wat voor verandering dat kan bewerkstelligen, gewoon op één generatie in Afrika, dan spreken we echt over een change maker.” Succesverhalen te over, maar WakaWaka heeft nog een lange weg te gaan. “We willen 1,2 miljard mensen voorzien van licht en elektriciteit.” Door een beetje liefdadigheid, maar vooral een praktische aanpak.

Voor wie de video bekijkt: De geluidskwaliteit van de uitzending is niet optimaal. Daarvoor excuses.

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van Merchandise.nl.