Onze samenleving staat aan de vooravond van grote veranderingen. Technologie gaat ervoor zorgen dat veel banen gaan verdwijnen. Wanneer we er niet voor zorgen dat diezelfde technologie ook bijdraagt aan oplossingen zal de toekomst voor jongeren er onzeker uit komen te zien. In het boek The People Centered Economy draait het om de vraag hoe je de economie moet vormgeven in een nieuwe tijd. Daarbij zal AI een grote rol gaan spelen, meent uitgever Guido van Nispen. 

“Waarom is het zo dat alle innovatie wordt ingezet om mensen uit het arbeidsproces te duwen of ze meer geld uit te laten geven? Dat kan toch niet de gedachte achter innovatie zijn? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat die innovatie wordt ingezet om mensen betere banen te geven, meer aan het werk te krijgen en juist meer te laten verdienen?” In de ‘people centered economy’ moet ieder mens beoordeeld worden op zijn of haar eigen capaciteiten, ongeacht leeftijd, afkomst of opleiding. Het talent van mensen staat centraal. Op basis daarvan zouden mensen van functie A naar functie B moeten kunnen overstappen. AI kan helpen bij die selectie.

“Werk is nog steeds erg belangrijk voor mensen ”

Op dit moment is werk nog steeds erg belangrijk voor veel mensen. Om te voorzien in een inkomen, maar ook qua status. “As je vraagt wie ben je? Dan vertellen mensen wat ze doen. Dus het is heel fundamenteel en het geeft je een plek in de maatschappij. Het zorgt ervoor dat je jezelf en je naasten kunt verzorgen en het geeft heel veel waardigheid. Er wordt nu soms gedaan alsof werken minderwaardig is. In Japan heb je nog steeds vrouwen die in warenhuizen en dure hotels de lift open houden. Dat kun je natuurlijk heel eenvoudig weg automatiseren, sterker nog bijna nergens ter wereld bestaat het meer. Toch zie je dat mensen het een waardige baan vinden en dat mensen die in de lift stappen het hele erg waarderen. Als je zegt: het werk kan allemaal weg geautomatiseerd worden dan haal je eigenlijk het menselijke element eruit.”

Wat geld geven, zodat mensen niet langer hoeven te werken is dus geen oplossing. “Je geeft mensen wel geld, maar geen waardigheid.” Daarbij ga je ook voorbij aan een enorm ondernemerspotentieel. “Als je technologie in kunt zetten om mensen aan leuk werkte helpen in goede teams, dan is dat fantastisch. Ik zie ook dat technologie een aantal dingen kan oplossen die zonder die technologie moeilijker zijn: diversiteit en inclusiviteit, zonder voorkeur er omheen. Je kunt gewoon veel neutraler mensen uitzoeken.” En uit onderzoeken blijkt: diverse teams presteren beter. “In Canada leeft het idee om een wereldwijd spacestation voor werk te bouwen. Daarin moeten alle data van mensen beschikbaar zijn in een open netwerk, zodat die optimaal gematched kunnen worden met beschikbaar werk. Dat zou een fantastische wereld zijn. We  moeten AI in gaan zetten en mensen selecteren op basis van hun capaciteiten in plaats van hun papiertjes.”

“ Mensen binnen houden”

Kunstmatige intelligentie gaat er enerzijds voor zorgen dat heel veel banen zullen verdwijnen, terwijl het aan de andere kant een oplossing kan bieden. “Alle cassieres die eruit gaan moeten over tien jaar een andere baan hebben, dat zijn er best veel. En er zijn ook nieuwe gebieden waar enorme tekorten onstaan. Je hebt nu al de bouw, de zorg, het onderwijs, ict. Als je dat niet op schaal kunt matchen dan is het heel inefficient. Daarom kun je beter zorgen dat je het goed doet als je nu dat probleem ziet aankomen.” Waarbij moet worden aangetekend dat AI ook niet vrij van vooroordelen is. Volgens Van Nispen is schaal daarvoor de oplossing. “Hoe groter de schaal, hoe minder de bias . Hoe kleiner de schaal, hoe meer bias.”

Van Nispen doet ook een beroep op de verantwoordelijkheid van bedrijven. “Het is voor veel bestuurders nog altijd makkelijker om mensen te ontslaan dan ander werk voor ze te creeëren. Dat is een fundamentele keuze. Jeff Beazos van Amazon bendenkt elke keer dat hij een andere markt gaat betreden die hij helemaal niet kent. Onze beursgenoteerde bedrijven die doen gewoon precies wat ze doen en als ze dan gaan automatiseren dan kunnen er een hele hoop mensen weg. Ze denken niet: die mensen willen wij binnenhouden, daar gaan we iets anders voor bedenken.” Terwijl het essentieel is. Hoe meer mensen zonder werk komen te zitten, hoe groter de onveiligheid. Zowel op persoonlijk vlak als voor de maatschappij als geheel.”

 (Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.