Je zou denken dat corona de aanleiding was, maar de huisartsenposten Eemland en Rijnland hadden al langer de wens om patiënten deels digitaal te beoordelen. Op 9 maart dit jaar werd het mogelijk. “Spreekuur.nl is een online dienst waarbij je digitaal contact kunt zoeken met je huisarts. In eerste instantie voor de huisartsenposten en later ook voor de dagzorg”, aldus initiatiefnemer Inez Teunissen. Het contact begint met het invullen van een uitgebreide vragenlijst. Dat komt dan als een mooi pakketje bij de huisarts terecht, inclusief foto’s en video’s. Zodat die vervolgens vrij snel kan zien wat er aan de hand is en de patiënt verder kan helpen. 

Het digitale systeem vervangt de telefonische triage. “Je ziet dat die wereld al zo’n 10 jaar op dezelfde manier werkt. Je belt met de huisartsenpost, daar krijg je iemand aan de lijn die kan inschatten hoe ernstig en accuut de klachten zijn. Als je nu zorg nodig hebt dan wordt het telefonisch afgewikkeld, ofwel je moet naar de huisartsenpost toe en dan krijg je een consult. Als het heel erg spoed is komen ze langs. Door de telefoon is het lastig om de urgentie in te schatten. Zonder beeldmateriaal zijn het best wel lange gesprekken. Dat kon slimmer dachten wij.” De huisartsenposten Eemland en Rijnland hebben in een maand tijd 1200 mensen digitaal geholpen. De eerste reactie van zowel huisartsen als patiënten zijn enthousiast.

“Snelle adoptie dankzij corona ”

Er zijn natuurlijk altijd mensen die ervan overtuigd zijn dat fysiek contact met een arts noodzakelijk is. Een arts zou door naar een patiënt te kijken beter de eerst van een klacht kunnen inschatten. “Maar zodra artsen met het systeem gewerkt hebben zien ze dat dat helemaal niet nodig is. Veel laag complexe klachten kun je prima digitaal doen. We krijgen ook altijd de reacties terug van de huisartsen: ik had altijd het gevoel dat het nodig was , dat ze mijn stem hoorden om gerust gesteld te worden, maar het is dus blijkbaar ook genoeg dat ik in een chat zeg dat het okay is of dat ze zich geen zorgen hoeven te maken of dat ik ze kan doorverwijzen naar een website of een diagnose kan stellen en medicijnen voor kan schrijven. Voor coronapatiënten is het wel nodig om mensen te zien, hoe snel ademen mensen, maar daarvoor werkt video ook goed. Een arts kan er ook voor kiezen om een videocall te doen met patiënten. Echter, video is minder efficiënt dan chat. Dus artsen gebruiken dat alleen als ze dat echt nodig vinden.”

Corona heeft er zeker voor gezorgd dat mensen het systeem relatief snel hebben omarmd. “We zitten enerzijds in een grote crisis met z’n allen en is het helemaal geen leuke tijd, maar anderzijds zie je ook dat wij heel veel waarde kunnen toevoegen en mensen uit de wachtkamer of spreekkamer kunnen houden. Waardoor er voor patiënten en artsen minder besmettingsgevaar is. Dat is heel mooi. Daarom wordt het nu sneller omarmd. Je ziet de waarde en de vraag die er ineens ontstaat naar het systeem. Dat is wel bijzonder. Zonder corona was het niet zo snel gegaan.” Op dit moment zijn in ruim 30% van de gevallen een fysiek consult voorkomen. “Dat is ook hartstikke fijn voor de patiënten. Al ben je wel even 10 minuten bezig om zo’n vragenlijst in te vullen. We hebben ook al ideeën om het verder door te ontwikkelen, waarbij we mensen doorverwijzen naar extra informatie online of het laten afhandelen door een chatbot. Dat doen we nu nog niet.”

“ Implementatie kost tijd, energie en menskracht”

Het klinkt misschien eenvoudig: even online een vragenlijst invullen, maar het maken ervan is complexer dan het lijkt. Het vereist de nodige medische kennis. “Het zijn grote beslisbomen die er onder hangen. Er zit een stuk artificial intelligence in, dus het is niet zomaar een simpel vragenlijstje wat we hebben ontwikkeld.” Net zoals het belangrijk is dat het digitale systeem privacy proof is. Om die reden werkt Spreekuur samen met it specialist Topicus, die veel ervaring hebben met de medische praktijk. Om Spreekuur verder uit te rollen over Nederland zijn nog en aantal hobbels die genomen moeten worden. Eén daarvan is het vaststellen van een tarief voor digitale zorg.

“Anderzijds is het zo dat we dit implementeren in bestaande posten, dus er zit een stuk change management aan vast. Dat kost vaak maanden en je moet het dus als post ook echt wel willen.”  Teunissen hoopt dat het systeem over een paar jaar een kwart tot de helft van alle Nederlandse patiënten bedient. “De techniek is schaalbaar, maar er gaat veel tijd, energie en menskracht  in zitten om het te implementeren. Vooral de eerste paar keer, omdat we dan aan het ontdekken zijn hoe dit werkt en wat niet goed gaat. Het kost inspanning om mensen goed mee te nemen. Het is echt heel nieuw voor iedereen. Ook voor de triagisten aan de telefoon. Die moeten echt heel goed snappen wat het systeem is, wat het doet en dat het prettig is om zo te werken, voordat ze mensen erin mee kunnen nemen. En we moeten al die huisartsen trainen, maar het is zeker schaalbaar maar het kost ook veel inspanning om het met elkaar mogelijk te maken.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar.

Vind je het waardevol wat we doen? Steun ons door FMT Member te worden!