Het vak van leraar is mooi maar zwaar. Jaar in jaar uit dezelfde basisstof overbrengen aan volle, soms onwillige klassen gaat je niet in de koude kleren zitten. Een chatbot kan uitkomst bieden, meent Jaap Koelewijn. Ooit stond hij zelf voor de klas, daarna had hij een goed draaiend huiswerkbegeleidingsinstituut. De verkoop van het instituut stelde hem in staat hard te werken aan Helpr: een chatbot waarin leerlingen vragen kunnen stellen zodat leraren ontlast kunnen  worden. Op dit moment is de eerste proof of concept beschikbaar. Gebouwd op Watson staan 35.000 vragen rondom het natuurkunde onderwerp kracht en beweging in het systeem.

“Je moet een leraar niet willen vervangen. Persoonlijk contact is belangrijk, maar een veelgehoorde klacht in het onderwijs is dat docenten zeggen: ik sta ieder jaar hetzelfde riedeltje af te draaien. De groepen zijn best groot en wat een docent eigenlijk zou willen is op de uitzonderingen focussen: de leerlingen waarmee het heel goed gaat en de leerlingen waarmee het minder goed gaat. Maar hij of zij is de meeste tijd kwijt aan een groot stuk uitleg voor iedereen. Dat kan een chatbot best overnemen. Onze chatbot kan de stof verrijken. Je hebt de theorie en daar kan hij vragen over stellen, maar ook verdieping aanbieden.”

“Je krijgt echt maar één kans ”

Nu staan chatbots nog in de kinderschoenen. De bots die op de markt zijn lijken vaak de vragen nog niet goed te begrijpen. Toch meent Koelewijn dat het de goede kant op gaat. “Ons domein is zo groot dus daar kunnen veel fouten in gemaakt worden. Dat is best een uitdaging. We werken veel met kansberekening. We hebben nu ingebouwd dat hij zegt: ik denk dat je dit bedoelt, wil je dit of dat? Als het antwoord nee is dan moet je de vraag anders formuleren. Maar wat met name belangrijk is dat hij aangeeft wat je kunt verwachten: ik kan formules, verdieping , definities of context geven. Dat laatste is lastig, maar dat kan hij wel ook op grote schaal.” Koelewijn ziet het positief, maar veel gebruikers zijn ongedurig. “Het geduld van gebruikers is me tegengevallen. Als het niet perfect werkt dan is het direct helemaal kut. Je denkt dat je meer credits krijgt van je gebruikers. Dat is echt taai. Je weet wat er mogelijk is, maar je wordt al direct afgeschreven. Je krijgt echt maar één kans.”

Toch krijgt Helpr ook positieve reacties: “Ik zat laatst naast een heel kritische gebruiker en die leek redelijk positief. Die was onder de indruk van het aantal vragen die gesteld kon worden en waar antwoord op kwam. Maar ook de didactiek, de filmpjes, de opties die geboden werden.” Om Helpr verder te ontwikkelen zoekt Koelewijn samenwerking met een uitgever. In de toekomst komt de inhoud van de chatbot dan mogelijk van hen. “Nu hebben we zelf die content gemaakt en dat is gewoon een monsterklus. Want om voor elk onderwerp 35.000 vragen op te voeren. Je kunt natuurlijk heel veel dingen automatiseren, maar het blijft een monnikenklus. We hebben het tot op heden in samenwerking gedaan met studenten aan de lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht. Zij snappen de didactiek.”

“Echt van betekenis kunnen zijn wint altijd ”

Helpr wekt met natural language processing. Het systeem is niet zelflerend. Dat zou te veel risico’s met zich meebrengen. “Wanneer iedereen blijft zeggen: Hitler was okay en het systeem neemt dat op een gegeven moment over, dat kan niet. Wij krijgen automatisch de files binnen waar fouten in zitten, dus die kunnen we gewoon nakijken. Dat moet handmatig. Het is heel tricky om dat los te laten.” Helpr werkt tot nu toe heel anders dan Koelewijn gewend is. “We zijn al een hele tijd met een uitgever in gesprek om te gaan samenwerken. Ik vind het een mooie manier van ondernemen, zo ben ik het niet gewend. Normaal ga je een businessplan schrijven: je benoemt de markt, bedenkt wat je kunt verkopen en berekent de kosten. En eigenlijk is dit helemaal andersom gegaan. We zijn begonnen vanuit een behoefte en techniek en pas later dachten we: hoe gaan we dit eens aan de man brengen. Dat ben ik helemaal niet gewend.”

Koelewijn voert inmiddels ook gesprekken met een potentiële investeerder. “Dat is een strategische partner. Geen uitgeverij. We hebben iemand nodig die ons op procesgebied ondersteund. Dus iemand aan de software kant. Daar hebben we onvoldoende kennis van.” Maar uiteindelijk draait het wat Koelewijn betreft niet om he geld. “Als ik moet kiezen tussen veel geld verdienen of echt een impact hebben op het veranderen van het schoolsysteem, dan wint dat laatste altijd. Boven alles. Flikker maar op met de rest, maar als we echt van betekenis kunnen zijn dan wint dat altijd.” De ambities blijven dan ook niet beperkt tot Nederland. “Ik denk dat we ook veel impact kunnen hebben buiten Nederland. We deden mee met de Accenture Innovation Awards en wij zouden horen of we in de top tien zouden staan. Toen zei die mevrouw die de top tien bekend zou maken: goed onderwijs is als die oude Martini reclame: anywhere, anytime for anyone en dat is exact wat Helpr is. We zijn er altijd voor iedereen op elk moment en waar dan ook beschikbaar. Dat geldt voor Nederland maar we kunnen het ook opschalen naar het buitenland.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.