Op dit moment betalen de gebruikers van gratis tools op internet met hun data. Onzichtbaar, zonder bewuste keuze. PublicSpaces hoopt hier verandering in te gaan brengen of wil op z’n minst het probleem duidelijk maken. PublicSpaces is een coalitie, die op dit moment bestaat uit 21 publieke partijen waaronder diverse omroepen, De Waag, Pakhuis de Zwijger en meer, met als doel het verdedigen van een aantal publieke waarden. Door alternatieven te zoeken en aan te bieden.

“Laten we het internet wat publieker maken. Samen onderzoeken hoe we in plaats van ons publieke geld aan commerciële tools uit te geven, zoals YouTube, Twitter, Facebook ed, we ook eens kunnen gaan verkennen of we dat geld ook op een andere manier kunnen inzetten. Aan tools die wat meer publiek ingesteld zijn”, aldus Leonieke Verhoog, sinds september dit jaar programma manager van PublicSpaces. Een kanttekening die ze zelf direct plaatst: “We gaan zelf geen alternatieven bouwen. Die wedstrijd ga je nooit winnen: want hoe kun je er dan voor zorgen dat mensen gaan verhuizen van Facebook naar jouw platform? Maar je zou wel kunnen sturen op een andere manier om in te loggen, data vriendelijk. Daar zijn allerlei tools voor. Die willen we in kaart brengen en gaan gebruiken.”

“Na een jaar niet klaar”

Op dit moment bestaan er al alternatieven voor grote commerciële partijen. Denk bijvoorbeeld aan PeerTube als alternatief voor YouTube. PeerTube is open source waar makers zelf hun eigen regels kunnen bepalen. Klinkt mooi, maar het leeuwendeel van de YouTube gebruikers zal nog nooit van PeerTube hebben gehoord. “Het wordt eigenlijk een soort cirkeltje . Doordat wij met al die publieke organisaties de aandacht kunnen richten op die alternatieve tools, krijgen die tools meer aandacht, kunnen meer mensen daar gebruik van maken, kunnen die tools steviger worden en kunnen we hopelijk ook projecten doen waardoor we er geld naartoe kunnen loodsen via fondsen of daar samen in te investeren. Het gaat lang duren. Ik zal niet na een jaar kunnen zeggen: het is gelukt.”

Verhoog gaat in principe een jaar aan de slag. “Er is ook maar budget voor een jaar. Wat ik zelf het belangrijkste vind is de zichtbaarheid en een duidelijke visie. We gaan een grote conferentie organiseren in het voorjaar. Er gebeurt van alles, maar het is belangrijk dat het zichtbaar wordt. Voorheen bestond de organisatie uit onbetaalde afgevaardigden. Ik ben nu wel betaald en de kartrekker. Ik moet zorgen dat mensen met elkaar in gesprek gaan, plannen smeden en daar fondsen voor aanvragen. Het is niet alleen belangrijk voor de betrokkenen maar ook voor de mensen thuis. Er zijn op allerlei plekken in de samenleving mensen met hetzelfde bezig.”

“ Tijdelijke dienstplicht”

Dat het probleem over een jaar nog niet is opgelost staat nu al vast. Het wordt een kwestie van volhouden. “Ik ben zelf  niet iemand van de lange adem. Ik wil het liefst dat het morgen gelukt is. Ik heb lange gesprekken gevoerd met allerlei mensen en aan hun gevraagd: wat drijft jullie en waarom houden jullie het vol? Zij waren zo gepassioneerd over dit onderwerp. Ik zie het als een tijdelijke dienstplicht. Ik heb zoveel baat gehad bij het internet, dat ik denk laat ik nu een tijdje helpen om het een duwtje in de goede richting te geven. Dat het een fijne plek blijft. Dat je niet langzaam gevangen wordt in het systeem waarin op een gegeven moment bepaalde abonnementen steeds duurder worden en er steeds meer publiek geld naar dat soort tools gaat. Dat is geen goed idee.”

Voorlopig is het eerste doel de conferentie waarmee meer bekendheid voor zowel PublicSpaces als de visie die zij uitdragen gecreëerd moet worden. Er moet ook een Nederlandse vertaling van de site komen. En over een jaar? “Ik hoop dat veel meer mensen weten wat PublicSpaces is. Ik hoop dat we een mooie toolkit hebben gebouwd: een aanbevelingslijst van welke tools je zou kunnen gebruiken. Ik hoop dat een aantal publieke partijen die tools ook gebruikt zodat steeds meer mensen die ook tegenkomen en het internet een klein stapje gezonder is geworden.

Deze uitzending van Top Names vond plaats in het kader van de Dutch MediaWeek.

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar.

Vind je het waardevol wat we doen? Steun ons door FMT Member te worden!