Sinds de invoering van een nieuw boekingssysteem, nu drie jaar gelden, zijn er één miljoen werkplekken geboekt bij de inmiddels 60 locaties van Seats2Meet. Werkplekken die worden betaald met harde valuta of met zogenaamd sociaal kapitaal. Mensen betalen dan niet met geld, maar met hun kennis en kunde die door het boekingssysteem zichtbaar wordt gemaakt en wordt gekoppeld aan gelijkgestemden. “Het is een nieuwe manier van economische waardecreatie”, aldus oprichter Ronald van den Hoff. Hij ziet zijn bedrijf als een voorbeeld voor de toekomst: een tijd waarin steeds meer banen zoals we die nu kennen gaan verdwijnen, mensen een basisinkomen zullen ontvangen en bedrijven alleen overleven als ze aantoonbaar relevant zijn voor mensen.

“Je kan bij ons komen co-werken en dat betaal je met sociaal kapitaal. Je laat zien wie je bent en wat voor kennis jij te delen hebt waarmee je anderen kunt helpen. Als dat succesvol is, dan heb je op een gegeven moment behoefte aan vergaderruimte of kantoorruimte en die verhuren we je dan tegen traditionele euro’s. Op die manier hebben we sinds 2007 een goed businessmodel gevonden waarbij we aan de ene kant een ouderwetse geldstroom hebben en aan de andere kant een sociaal kapitaal stroom. En dat versterkt elkaar want naarmate de sociale kapitaal component sterker wordt gaan mensen weer meer behoefte hebben aan de aanvullende diensten als kantoor- en vergaderruimte en samenwerkingssoftware en dat soort dingen”, aldus Van den Hoff. Daarbij blijken de traditionele sales- marketing, pr en reserverings afdelingen overbodig. Die taken worden overgenomen door bezoekers of techniek.

“Wij geloven niet in verandering van binnenuit”

Ondanks dat de formule aantoonbaar werkt, blijven sommige mensen sceptisch. Dat je een gratis werkplek inclusief wifi, koffie en lunch kunt krijgen, wordt niet geloofd. Ook kijken veel mensen sceptisch naar het matchingsysteem, waarvoor gebruik gemaakt wordt van artificial inteligence. Maar het meeste wantrouwen komt nog uit de hoek van de traditionele werkplekverhuurders. “Die voelen zich bedreigd door ons model. Coworking is eigenlijk relatief nieuw en nu vindt daar sinds 2007 disruptie plaats door Seats2Meet. Dat vinden ze gewoon eng.” Want waarom zou je nog een paar honderd euro per maand betalen voor een bureau als het ook gratis kan? Maar zelfs als andere organisaties het principe van Seats2Meet zouden snappen en willen overnemen, veranderen van een bestaand bedrijf is niet eenvoudig.

“Wij geloven in eerste instantie niet zozeer in verandering van binnenuit, dus we denken eigenlijk dat je ook disruptief moet zijn voor je eigen organisatie. Dus je moet een nieuwe activiteit naast je bestaande activiteit neerzetten. Die begint natuurlijk klein, dat kan best een experiment zijn. Dat moet je koesteren en laten groeien. daarmee haalt die als het ware de oude organisatie in. Het gaat er omheen. We noemen het een disruptive bypass en dat betekent dat daarmee de nieuwe organisatie een voorbeeld en uitnodiging is voor het oude en ook meteen een soort waarschuwing: dit is het, hier ligt de toekomst, je mag mee maar het hoeft niet. Maar als je het niet doet dan weet je dat je op een gegeven moment irrelevant wordt.” Van den Hoff spreekt uit ervaring. Aanvankelijk had hij ook een traditionele verhuurbedrijf van werkplekken. Tegen bedrijven die bang zijn om hun eigen business te kanabaliseren is Van den Hoff duidelijk: “Dat is dus ouderwets denken, want als je niets doet er er bang voor bent dan ben je überhaupt bang. Dan weet je zeker dat je over 5 jaar niet meer bestaat. Dus dat is geen keuze. Voor ons is dat nooit een keus geweest: ga je dat zo doen of niet. Vanuit ondernemerschap denkend is de enige drijfveer hoe borg ik dat ik over 5 of 10 jaar nog steeds een relevante organisatie heb.”

“Nederland loopt op aantal terreinen behoorlijk voorop ”

Ondertussen werkt Seats2Meet gestaag aan uitbreiding. Na nieuwe vestigingen op meerdere plekken in Nederland, waaronder bioscopen en theaters, zijn ook de eerste buitenlandse kantoren geopend. “We zoeken samenwerking met lokale partners. We schrijven niet precies voor hoe het eruit moet zien, want in sommige landen zit men liever op de grond  dan op een stoel, maar wat we wel voorschrijven is dat je een gedeelte van je capaciteit in ruil voor sociaal kapitaal moet aanbieden. Dat hebben we geborgd in de reserveringssystemen. Dus als iemand zegt ik stel 100 stoelen beschikbaar, dan zegt het systeem meteen okay twintig daarvan gaan weg voor sociaal kapitaal. Dat kunnen ze niet uitzetten, dus je moet echt het model en de filosofie omarmen en dan mag je meedoen.”  De samenwerking heeft al gestalte gekregen in Berlijn, Caïro, Bilbao en Tokio. Zweden, Brazilië en Equador staan ook op de rol. “Het belangrijkste wat we leren is dat we het in Nederland op dit gebied eigenlijk heel goed doen. En dat geldt voor wel meer zaken. Waarbij we misschien niet zo groot zijn als wat er in Silicon Valley gebeurt, maar op een aantal terreinen doen wij gewoon mee met de top 3 in deze wereld. Wij zijn dan heel actief in de waardecreatie van netwerken en wat je ziet is dat wij in het denken en werken met Zelfstandige Professionals (ZP-ers) en organisatievernieuwing in Nederland behoorlijk voorop lopen.”

Over vier jaar hoopt Van den Hoff op breder begrip voor zijn aanpak. “Ik hoop dat mensen gaan snappen dat je eigenlijk op iedere fysieke plek, dus ook vliegtuigen en bussen of scholen, op een vernieuwende manier met elkaar kunt gaan samenwerken door middel van een Seats2Meet platform, dat zou een heel mooi doel zijn. En of dat dan in 8 of 80 landen is dat vind ik minder relevant. Het gaat erom: alles wat we doen moet echt relevant zijn, het moet iets bijdragen. (…) We beginnen binnenkort met Chairify en dat moet de couchsurfing van de  werkplekkenverhuur worden. Bij mensen thuis. Dus we zijn wel aan het experimenteren met allerlei nieuwe marktplaatsen en vormen van samenwerking. Uiteindelijk ga je dit ook vinden in bussen en vliegtuigen. We hebben al scholen die mee doen, bibliotheken, theaters, het aardige van Seats2meet is dat je het op iedere fysieke plek kunt neerleggen, er overheen kan leggen.” Zelf laat Seats2Meet eens in de twee jaar door de Erasmus Universiteit onderzoeken of dat wat ze beweren ook klopt: dat mensen dankzij het matching systeem ook werkelijk vruchtbare contacten leggen. Het onderzoek behelst zeker duizend respondenten. “In 2013 bleek dat één op de 6 mensen die 2 maanden of langer in het ecosysteem van Seats2Meet zit óf een nieuwe baan had, óf een nieuw bedrijf begonnen was, óf een opdracht had gekregen. Waarbij 65% aangaf te vinden dat ze een betere professional geworden zijn. We lijken daarin echt een duurzaam model gevonden te hebben.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van Merchandise.nl.