Wie denkt dat de pakjesbezorgers van Bol of andere webshops de oorzaak zijn van de verkeersproblemen in de stad die heeft het mis. “De grote stroom in de stad is bouwlogistiek, 40%. Horeca is 30%. Dan heb je afval, dan heel lang niks en dan winkels. De pakjes die wij als burgers bestellen is maar 4%. En pakketjes is eigenlijk het best georganiseerd”, aldus Walther Ploos van Amstel, lector city logistics aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij onderzoekt hoe het goederenvervoer in de stad in betere banen geleid kan worden.

“We hebben een gebied in de Oude Pijp onderzocht. Een stukje van 800 bij 800 meter waar 15.000 mensen wonen. Daar komen iedere dag 1000 vrachtvervoerders, maar die brengen slechts 2000 zendingen, dus per vrachtwagen gemiddeld maar twee.” Ieder logisch denkend mens komt al snel tot de conclusie dat dat anders moet kunnen. Maar om dat te organiseren blijkt nog niet eenvoudig. Toch denkt Ploos van Amstel niet dat het onmogelijk is. “Waar een wil is is een weg. Vervoerders moeten elkaar eens goed in de ogen kijken.”

“Eén op de 5 voertuigen in de stad is een vrachtvoertuig ”

Op dit moment leidt al het verkeer in de stad tot een aantal problemen. Eén daarvan is veiligheid.”Eén op de vijf voertuigen in de stad is nu een vrachtvoertuig. Die zijn drie tot vier keer vaker betrokken bij ongevallen dan personenverkeer. Dus in Amsterdam hebben we 100 tot 150 zwaargewonden per jaar door dat vrachtverkeer.” Andere grote problemen zijn ruimte, luchtkwaliteit en CO2 uitstoot en steeds vaker geluidshinder. “Wij kijken naar sectoren. Bijvoorbeeld de bouwsector: hoe kun je met 80% minder bewegingen toch bevoorraden, waardoor ze op de bouwplaats gewoon kunnen blijven doorwerken. Vroeger waren de meeste bouwwerkzaamheden buiten de stad, nu is ongeveer de helft van de werkzaamheden in de stad en over 10 jaar is  dat 70 tot 80%  op een plek waar je eigenlijk geen ruimte hebt. Dus wij zeggen: ga met die aannemers bij elkaar zitten: ga met één vrachtwagen of nog liever met één boot de stad in. Dat moet je wel vooraf afspreken wat je wanneer die stad in gaat brengen en dat betekent dat je data met elkaar moet delen en je betrouwbaar moet zijn.”

Die betrouwbaarheid is misschien wel de grootste bottleneck. Activiteiten op een bouwplaats kunnen mee- of tegenvallen met alle gevolgen voor de aanvoer van bouwmaterialen van dien. Maar het is niet onmogelijk. “Een geweldig goed voorbeeld is bouwgroothandel Van Keulen. Die laten één keer in de twee maanden een complete boot met gips komen en één keer per maand een complete boot met bakstenen voor heel veel projecten. Dat is een factor 30 goedkoper dan het wegtransport, dus wat ze in dat voortraject verdienen kunnen ze uitgeven in de natraject. Ze slaan de spullen op aan het water in Amsterdam Noord in een oude containerterminal van 55.000m2 waar meerdere aannemers en logistieke dienstverleners aan het samenwerken zijn om via het water aan te leveren en zelfs via het water de stad in te gaan. Dat is een hele mooie oplossing.”

“Iedere boot die vaart bespaart 44 vrachtwagens ”

De helft van de bouwwerkzaamheden in de stad komt voor rekening van de gemeente. Die zou bij de aanbesteding om nieuwe innovatieve ideeën voor het transport van bouwmaterialen kunnen vragen. “Verzin eens een leuke oplossing waardoor jullie met minder vrachtwagens de stad inrijden. Kan ook als eis.” Daarmee valt de bouw redelijk te sturen. Latiger wordt het wanneer je het over de horeca hebt. “Ze hebben het ook niet makkelijk. 60% van de horecaondernemers gaat binnen drie jaar failliet. Dus dan ben je afspraken aan het maken en dan vallen ze om.” Op het gevaar af dat je dan van horecapesten wordt beticht, is reguleren toch de beste oplossing. “Zoals je op het Rembrandtplein hebben gedaan: je mag tot 11 uur bevoorraden en dan is het klaar. De milieuzone die eraan komt voor bestelbussen is ook een perfecte maatregel. Je kunt daarnaast gaan faciliteren: zorgen dat er meer per boot kan. Iedere boot die vaart bespaart 44 vrachtwagens. Maar in Amsterdam zijn zes partijen die gaan over water. Voor je een vergunning hebt om een bootje aan te leggen…”

En steeds beter gebruik maken van data. “Een gemiddelde AH winkel krijgt acht tot twaalf leveringen per dag. Er komt een vrachtwagen aan, terwijl de laadplek nog niet vrij is. Dan moet hij doorrijden en dat kost zo weer twintig km extra. We maken nu een voorspellingsmodel wanneer die laadplekken vrijkomen, dan krijgt iemand aan de rand van de stad een seintje: ga nu maar rijden.” Er valt kortom op veel terreinen nog veel winst te behalen. Dat is ook echt noodzakelijk. “Gelukkig hebben we een geweldige wethouder, die noemt het smart mobility: hoe kunnen we nieuwe concepten inzetten om de stad concurrerend te houden. Dat is ook nodig want veel nieuwe banen in de stad zullen we straks moeten vullen door mensen die als forens hierheen komen. Er gaan steeds meer gezinnen buiten de stad wonen, dus mobiliteit wordt een enorm issue. We lopen helemaal muurvast wanneer we dingen niet echt anders aan gaan pakken.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.