Inwoners van buiten de Europese Unie hoeven in principe geen btw te betalen in Nederland. dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet. De btw zit namelijk verstopt in de prijs van een product. Dus iedereen betaalt in principe btw, maar wanneer je niet in Europa woont en meer dan 50 euro uitgeeft, dan is dat terug te vragen. “Vatfree maakt dat gemakkelijk met een app en begeleiden je door het proces heen want het kan nogal complex zijn”, aldus founder Joni de Vogel Smeenk.

“Stel je woont in Zwitserland en gaat shoppen in de Bijenkorf. Dan kun je over alles wat je hebt uitgegeven, mits het minstens 50 euro is, btw terug vragen. Daarvoor moet je de bonnetjes bewaren en voordat je terugvliegt naar Zwitserland langs een speciaal douane loket op Schiphol in vertrekhal 3. Dan laat je je bonnen, je ticket en je paspoort zien. De douane controleert of je bent wie je zegt dat je bent en of je de spullen mee terug neemt naar Zwitserland. Dan worden de bonnen ouderwets met een inktstempel afgestempeld en dan komen wij eraan te pas. Je opent de app, maakt foto’s van de afgestempelde bonnen, die upload je en wij gaan dan terug naar de Bijenkorf om daar de btw terug te vragen, die we dan aan je terug te betalen.” Minus de kosten die Vatfree rekent. Dat is 30%  met een minimum van 2,50 en en een maximum van 80 euro.

“Niet langs een douaneloket voor een stempel”

Op dit moment blijft er in de EU jaarlijks nog zo’n 8 miljard aan btw liggen. Een serieus bedrag. Dat komt mede door de ingewikkelde procedure. Weinig mensen hebben zin om vlak voordat ze gaan vliegen nog langs een loket te gaan waar ze bonnen moeten laten afstempelen. Vatfree probeert het proces steeds meer te automatiseren. “Het is onze taak om het zo makkelijk mogelijk te maken. Onze app helpt daarbij, maar we willen ook alle douaneposten digitaal valideren. Een aantal landen doet dat al: in Frankrijk en Portugal en Spanje is de douane in dit kader een digitaal loket. Dan wordt het al stukken makkelijker, want dat scheelt wachtrijen op de vliegvelden. Maar wij willen nog een stap verder gaan. Het is onze missie dat je straks met onze app in de winkels direct taxfree kunt afrekenen en dat daarmee het proces volledig automatisch in gang is gezet.”

Het idee voor Vatfree ontstond nadat een oom van De Vogel Smeenk in Tanzania ging wonen. “Wanneer hij terug was in Nederland kocht hij allemaal gadgets, boeken en meer, maar als hij dan aan winkeliers vroeg naar de taxfree regeling dan wist niemand daar iets van. Hij liep dus tegen het probleem op. Een probleem waar in een groot deel van het land een grijzige waas omheen hing.  Dat schreeuwde om gedisrupt te worden.”

De Vogel Smeenk zette er in 2008 haar tanden in. Mede gesteund door geld dat haar vader en oom hadden verdiend met Booking.com. Grootste probleem: het is heel complex aan de achterkant om aan de voorkant goede en simpele service te verlenen. “Maar ik heb toch doorgezet. Op dit moment hebben we een platform met meer dan 55.000 winkels waar we goed mee samenwerken. We hebben ook meer dan 1000.000 reizigers, waarvan 24.000 elk jaar terug komen, die gebruik maken van onze dienst. En er komen voortdurend nieuwe mensen bij.”

“Zorgen voor minder frustratie ”

Eerste doel van Vatfree is het vinden van een investeerder. “We maken ons nu pas op voor een A ronde en de reden daarvoor is dat we tot nu toe nog niet het goede haakje hadden gevonden om het helemaal scalable te krijgen. Je wilt natuurlijk dat als je er eenmaal een bak geld in wordt gestopt dat je dan ook exponentieel kunt groeien. Voorheen was het zo dat hoe meer bonnen we kregen, hoe meer mensen erbij moesten om dat af te handelen. De integratie met de kassasystemen en de app, zodat reizigers zelf in staat zijn om een stuk van het werk te doen, maken het verschil. Vooral die kassasysteem integraties maken dat je er geen omkijken meer naar hebt, zodat je de kosten laag en de marges interessant kunt houden. (…) Over 24 maanden hebben we een funding ronde gehad, dan zijn we in vijf landen actief. We zoeken een bedrag van tussen de 1 en 2 miljoen euro om in vijf landen echt te staan.”

Daar blijft het niet bij, als het goed is. Vatfree wil heel Europa veroveren. En daarna de rest van de wereld. Geen eenvoudige opgave, zeker gezien het feit dat er al de nodige concurrenten actief zijn. Die hebben grote balies op Schiphol en betalen 50% terug van wat zij binnenhalen. “Wij willen echt het verschil maken aan de mobiele kant, dus voor de tech savvy reiziger, die het snel makkelijk met z’n mobiel wil regelen. Voor die doelgroep zijn we bezig.” Een kwestie van de lange adem, want De Vogel Smenk is inmiddels al 10 jaar bezig. Toch houdt ze vol.  “Wat mij heel erg drijft is het oplossen van de complexiteit. Het vertalen naar een simpele service. Ik haal heel veel energie uit het gemak erin krijgen en een probleem oplossen. Op één punt dingen regelen. Het scheelt je zoveel tijd, het scheelt je frustratie, het scheelt retailers een hoop gedoe. Als wij dat allemaal betekenen, dan hebben we toch voor minder frustratie in de wereld gezorgd.”

(Een verslag van @daalder)

De afleveringen van Top Names zijn via Soundcloud en iTunes als podcast beschikbaar dankzij sponsoring van  Merchandise.