#SXSW Notities dl4: De AI bullshit bingo

Kevin Kelly, founder van Wired, voorspelde het vorig jaar al feilloos: De nieuwste trend is ‘Elk Willekeurig Onderwerp’ + AI’. We zien dit nu in volle omvang terug in het programma van SXSW. Voor het gemak heb ik voor jullie alle sessies waarbij AI of Artificial Intelligence in de titel voorkomt even op een rijtje gezet. Als ik niet op titel had geselecteerd, en ook de titels van films in het filmprogramma had meegenomen, was de lijst nog aanzienlijk langer geweest.

De conclusie van dit alles? Kevin Kelly zegt dat we aan de vooravond staan van een tweede Industriële Revolutie. Dat zullen we zien. Maar dat we de komende jaren doodgegooid zullen worden met ontelbaar veel congressen, startup’s, handboeken, experts en deskundigen op dit gebied staat buiten kijf.

In 2005 werd het boek ‘The Singularity is Near’ van Ray Kurzweil gepubliceerd. Vandaag vertelt de futurist dat zijn boek, dat in 2009 werd verfilmd als de documentaire ‘Transcendent Man’, de makers van de televisieserie Black Mirror hebben geïnspireerd tot een aflevering waarin een vrouw haar overleden man terugkrijgt als bot.

Deze aflevering met de titel ‘Be Right Back’ is weer de inspiratiebron voor Luka Inc. geweest om een Replika van een overleden jongen te maken (zie #Handpicked van gisteren). En zo is de cirkel rond en maakt Ray Kurzweil in 12 jaar tijd zijn eigen toekomst.

Dit is ook precies wat Kurzweil tijdens het tweegesprek met zijn dochter Amy vertelt. Door fictie en non-fictie te schrijven, geeft Kurzweil zichzelf de mogelijkheid om technologieën te bedenken en te beschrijven die vandaag de dag nog niet bestaan.

Zijn nieuwste boek heet ‘Danielle’ en gaat over een meisje dat op haar 15e wordt gevraagd om voorzitter van de volksrepubliek China te worden. In de roman worden 22 onderwerpen behandeld, waaronder de relatie tussen identiteit en geschiedenis. Kun je daadwerkelijk iemand anders zijn in een virtuele wereld en een identiteit hebben zonder geschiedenis?

Volgens Kurzweil is het mogelijk. Hij zegt dat er nu al mensen zijn die (deels) opgroeien in een virtuele wereld. Zij zullen meer flexibel zijn over hun eigen culturele identiteit. Als we willen ontdekken wat dit precies betekent, zullen we het boek moeten kopen dat volgens Kurzweil een gids is voor superheldinnen, want iedereen die ideeën durft uit te proberen kan een superheldin zijn.

Overigens zal het niet geheel toevallig zijn dat Kurzweil momenteel samen met Google een chatbot met de naam Danielle ontwikkelt…

Jochem Koole

Voorlopig niet, en waarschijnlijk nooit niet. Hier in Austin is het merendeel ervan overtuigd dat technologie ons leven kan verbeteren en ons helpt creatiever te zijn. Technologie wordt zelf ook steeds creatiever, en de methode daarvoor is al zo oud als de leer van de rethorica: om beter te leren redeneren moet je eerst je inspiratoren kopiëren, dan imiteren, en dan na lang oefenen kun je je grote voorbeelden overtroeven. Zo worden robots ook ‘opgeleid’.

De vrees dat de robots zelfs de creatieve beroepen gaan overnemen, is overigens ook al van alle tijden. In 1959 bouwde Jean Timguely al machines die zelfstandig expressionistische kunst maakte. De hele kunstwereld liep destijds te hoop. Ray Kurzweil speelde in 1965 een pianostuk, dat zijn zelf ontwikkelde software eigenhandig had gecomponeerd. Toch komt een kleine 100% van de kunst nog uit mensenhanden.

Natuurlijk: ook hier staat robot Watson muziek te componeren, zie je voorbeelden van Van Gogh-imitaties die door Aaron, de cybernetic artist, zijn gemaakt en voeren robots gesprekken met elkaar en met echte mensen. Toch zie je voornamelijk dat technologie creativiteit in de mens losmaakt. Van interactieve spijkerbroeken tot waanzinnige virtual reality-applicaties. Technologie opent nieuwe mogelijkheden. Maar dan met name voor onszelf. Zo zei Kurzweil dat image recognition weliswaar verder is ontwikkeld dan we een paar jaar geleden dachten, maar striptekeningen, waarin een cartoonist zoals zijn dochter Amy, emoties kan weergeven, zijn met nog geen mogelijkheid te indexeren door computers. Dat duurt nog zeker tot 2029.

Kortom: wij mensen blijven ertoe doen en blijven ervoor zorgen dat er elk jaar weer nieuwe creatieve innovaties te zien zijn op SXSW:)

Martijn Verver

Een dag met weinig ‘interactive’ voor mij, omdat ik een beetje moest werken – een hinderlijke onderbreking van een verder aangename dag – en twee films heb bezocht.

De eerste sessie die ik bijwoonde was ‘Facebook Messenger and the rise of the chatbot’. De tweede was ‘Augmented intelligence: the next-gen AI’. Ik denk dat beide gingen over belangrijke ontwikkelingen die op termijn enorme impact zullen hebben; en dat beide op de korte termijn ondergedompeld raken in een bad van halve definities, hoopvol gebabbel, conceptuele beloften en irrealistische verwachtingen. Het zijn nieuwe of hernieuwde Keizers, met wel kleren aan, maar selectief schaarsgekleed. Aldus mijn irritatie. Maar zijn die dingen buitengewoon belangrijk: ja, dat denk ik wel.

Kort over die tweede (AI), daarna iets meer over de eerste (bots). Ik begin kribbig te worden over ‘AI’ als label. We hebben hier dingen voorbij zien komen als ‘AI en fascisme’, ‘AI en voedsel’ en andere gezochte combinaties. Sommigen plakken ‘AI’ ergens op om mee te doen. Zoals dat eerder ook wel gebeurde met ‘wearables’ of ‘cross-media’.

Maar…. in tegenstelling tot die twee lege hulzen, is AI – of mag ik zeggen: hele hele slimme software? – wel reëel, en gebeurt het ook echt nu. Dat is echt zo. Ik ben wellicht wat overvoerd, en heb behoefte aan the proof of the pudding, of aan geen woorden maar daden. Mijn zorg is wordt vergergerd door de populariteit van Armageddon-achtige profetieën, waarvan ik de onderbouwing vaak dunnetjes vindt, ook al komen die schetsen soms van mensen wiens schoenen ik niet mag poetsen (Gates, Hawking, Musk etc). Nachtmerries doen het goed – kijk maar naar actuele politieke bewegingen.

Trouwens zie je dat ook in films – ik ben verwijzingen naar Terminator, Ex Machina, 2001 a Space Odyssey en dergelijke zat!? Laten we het hebben over concrete, real-life oplossingen door slimme software, die zijn er, en die zullen ras toenemen, denk ik. Armageddon komt vast wel, ooit, maar voorlopig niet, en eerder door stupiditeit van mensen dan door rogue robots…. Zoals ik gisteren al zei: ik maak me ook geen zorgen over de overbevolking van de planeet Mars (deze heb ik niet zelf verzonnen).

Over chatbots, of beter: conversationele user interfaces. Daarvoor geldt ook dat deze en gene er wat handig mee te koop lopen. Beware of marketeers bringing nicely worded gifts, zou ik zeggen. Zijn die conversationele middelen krachtig, belangrijk, en een groeiend iets: ja, daar ben ik zeker van. Is het al duidelijk onder welke voorwaarden en hoe precies ze werken: nee. Werken ze voor van alles: nee, vermoed ik.

Daar ging die tweede sessie over, en die was inzichtelijk. Te complex om hier samen te vatten. (Full disclosure: ik ben commissaris bij CX Company, die ook in dit bot-veld opereren. Wat ik hier schrijf is 100% voor eigen rekening en vrij van enige commercie).

Het ging over tekstuele conversaties op Facebook Messenger. De 4 mensen die spraken, 1 van Facebook, waren genuanceerd, verstandig en inhoudelijk. Overwegend ook eerlijk.

De sessie focuste op tekst-interfaces, het ging niet over voice. Ik begrijp dat niet zo goed, het lijkt er op dat bijv. Alexa hard groeit. Maar goed. Voor sommige toepassingen lijkt echte spraak mij heel relevant; en voor sommige juist helemaal niet. Ook dat is iets dat nog moet uitkristalliseren. Dat was voor mij een belangrijke, generieke take-away: er valt heel veel te ontdekken, wat nu kan omdat de toolkits serieus goed zijn, en al die experimenten zullen verduidelijken wat werkt, en wat niet. Experimenten met goede tools, door verstandige, deskundige mensen – niet: vogels die met buzzwords jongleren.

Gewoon hard werken dus. ‘A lot of bots actually suck’, zei het panel, nuchter. Is het de moeite waard voor organisaties om er nuchter mee aan de slag te gaan: denk ik wel (niet alle, nu).

Het ging over tekstuele (getypte) conversaties. De 4 mensen die spraken, 1 van Facebook, waren genuanceerd, verstandig en redelijk inhoudelijk. De discussie on the side ging onder andere over de mate van structuur in conversationale interfaces: in hoeverre moet je nou ‘echt’ op natuurlijke taal sturen, versus enige pre-structuur. Een ander topic was: betalingen in/via chatbots – lijkt mij belangrijk, en gebeurt al. Gaat nog veel meer gebeuren. Het ging ook over underpromise & overdeliver, nl over hoe je mensen gewend kan doen raken aan deze vorm van interactie, want menigeen zal het niet 1-2-3 als natuurlijk ervaren. Je moet mensen dus verleiden, en hun vertrouwen winnen.

Tot slot dit citaat over app versus bot: using an app is like a marriage, whereas having a conversation is like dating. Je zit niet vast. Je kan makkelijk switchen. Een thread is maar een thread. Zoiets. Je gaat niet voor alles een specifieke app installeren – zoals we weten. Maar vele verschillende conversaties in parallel, dat lijkt waarschijnlijker.

Een persoonlijke noot over conversaties: ik heb net enkele jaren doorgebracht in landen waar de toegang tot Internet grotendeels via Facebook (incl Whatsapp) verloopt (Indonesië, Nigeria). De rol van de browser en van apps is daar geringer dan hier, veel geringer zelfs. Dat maakt daar de relevantie van conversaties groter. Open deur wellicht. Maar het Westeuropese model van Internet geldt maar beperkt hoor.

Nog één kanttekening: analyse en begrip van taal, dat is een stokoud en diep probleem. Daar vinden enorme vorderingen plaats maar het is onzin om te veronderstellen dat Jan en alleman een natuurlijke-taal omgeving kan customisen, laat staan maken. Daar werd ook gesproken. Dat gaat nog onderschat worden, en dus tot teleurstellende ervaringen leiden. Ik denk dat daar enorme complexiteit zit, die maar ten dele is opgelost door alleen echte deskundigen. Maar, experimenteren kan nu dus. Er zijn al genoeg voorbeelden van wat werkt, en wat niet.

Michiel Buitelaar

Zondag was een dag met tegenstellingen. Ik had een prima workshop in het New Dutch Wave huis waarmee de dag redelijk gevuld was inclusief voorbereidingen en dus geen tijd voor sessies overbleef. En er was het officiële openingsfeest waar bleek dat Nederlanders prima een feestje kunnen bouwen. Helaas miste ik op de terugweg met de fiets een rand op een donker paadje. Gevolg; mijn eerste bezoek aan een Amerikaans ziekenhuis, stuk of 10 hechtingen en een dag rust op maandag.

Maar laat ik toch een impressie tikken over het ene panel dat ik zondag nog bij kon wonen.

Designing for internet of things, met vier panelleden. Tom Coates, tegenwoordig van Thington, is er een van. Hij is een van mijn inspiratoren, schrijft erg goede beschouwingen over de relatie tussen de servicelaag en het product bij internet of things producten. Precies waar mijn workshop eerder op de dag ook over ging.

En verder zat Ljuba Miljkovic van Automatic in het panel. Hij was de moderator en vertelde weinig over zijn product, maar deed wel mee met de discussie.

Malia Eugenio is van Whistle, een connected band voor je huisdier. Vierde was Ethan Winchell van Ringly, de connected ring die al een tijdje meegaat onderhand.

Het was een goed panel. Goede gesprekken, met mensen die er plezier in hadden met passie over het onderwerp praten. Er werden op zich niet heel veel themas aangestipt, dat is dan wel weer de makke natuurlijk. Het ging vooral over waarde van internet of things producten. Het zoeken naar de juiste balans tussen waarde en prijs. In het verleden waren IoT producten altijd duur en daardoor meer een gadget dan een logisch bruikbaar product. Om dat te verantwoorden worden er vele eigenschappen aan toegedicht die zeker niet allemaal waar te maken zijn. Iets wat niet goed is voor het aanzien van het connected product.

Het verandert echter wel. Tom Coates gaf een mooi voorbeeld over de connected fridge, een schrikbeeld van de internet of things ontwerpers omdat het altijd een vooral technologische push is geweest. De laatste iteraties plakten er een scherm op waarmee je dan je tweets kunt gaan lezen op je koelkast, heel nuttig. Nu wordt te technologie van sensors echter zo goedkoop dat het niet meer uitmaakt ze aan te brengen en ontstaan zo nieuwe mogelijkheden waar ontwikkelaars van diensten mee aan de slag kunnen.

Malia vertelde daarbij hoe je open moet staan voor de lering van het gebruik. Als heel concreet voorbeeld dachten ze dat hun connected honden/poezenband toch vooral gebruikt werd als garantie op het terugvinden van verloren huisdieren. Maar het blijkt een belangrijke andere functie te hebben; verbondenheid tussen huisdier en baasje. Baasjes vinden het prettig ook te weten wat het dier doet als ze niet thuis zijn, en op die manier altijd bij zich te hebben.

En anderen gaan samen joggen, waarbij de fitbit gegevens naast de Whistle gegevens worden gehouden.

Verder werd nog stilgestaan bij de essentiele verschillen tussen producten en iot-producten. Dat is toch de service. Je hebt bij een product een aankoopmoment en dan is de verantwoordelijkheid voorbij als aanbieder. Bij een IoT product begint het dan pas echt.

Ook de interoperaliteit kwam nog langs. De uitwisseling tussen verschillende IoT producten zit toch vooral ook in de verbindende diensten. Daar is nog veel in te doen, zeker als meer en meer producten sluipend connected worden.

Iskander Smit